Show Posts

This section allows you to view all posts made by this member. Note that you can only see posts made in areas you currently have access to.

Messages - ਮਾਨ ਸਾਹਿਬ

Pages: 1 ... 51 52 53 54 55 [56] 57 58 59 60 61 ... 735

1101

Gup Shup / Re: What song are you listening to right now?

« on: August 03, 2010, 01:50:01 AM »

challu kudiya da tolla
meri arthi de nal
Vekhi chehre te gumar
Dekhi jatt di tu chal
Na Ashqki ch jande jande khat len de
Mennu 2 4 kudiyan tan tak len de
Mennu 2 4 kudiyan tan tak len de
Sun mout rakan le lai beshak jaan

1102

PJ Games / Re: Competition - Gana Gao Apni Awaz Wich

« on: August 02, 2010, 03:08:01 PM »

gana pura gfauna?ja ik tappa

1103

Lyrics / Re: Sukhshinder Shinda & Nachatar Gill-Mul Na Laghda

« on: August 02, 2010, 03:00:24 PM »


Mul Na Lagda - Sukshinder Shinda

1104

Lyrics / Sukhshinder Shinda & Nachatar Gill-Mul Na Laghda

« on: August 02, 2010, 02:59:11 PM »

Ja Koi Nache Yaar de rang wich
Oh ja koi peewan wala
Ja koi nache vyiah shadi vich ohhhh
Khol sangha da tala
Mika kahe masani wala
Nachda karma bhaga wala
Talli mar mar has layie mirtoo
Mul na laghda hasne da
Talli mar mar has layie mirtoo
Mul na laghda hasne da
Talli mar mar has layie mirtoo
Mul na laghda hasne da
Pa ke bhangre te nach layieee mitro
Mul na laghda Nachne da
Pa ke bhangre te nach layieee mitro
Mul na laghda Nachne da

Pal jindaghi de has ke nagha layie
Ghalwakhdi yarra tai pa layie
Pal jindaghi de has ke nagha layie
Ghalwakhdi yarra tai pa layie
Ajj chan wanghu
Ajj chan wanghu
Ajj chan wanghu Nach layie mitro
Mul na laghda Nachne da
Pa ke bhangre te nach layieee mitro
Mul na laghda Nachne da
Pa ke bhangre te nach layieee mitro
Mul na laghda Nachne da

Ajj sareya da dil khush karna eh
Ajj bhangre ch meeh wanghu warna eh
Ajj sareya da dil khush karna eh
Ajj bhangre ch meeh wanghu warna eh
Dede ghera boli
Dede ghera boli chak layie mitro

Bari bari warsi khatan nu khaleya
Khat ke leandi mayia
Bari bari warsi khatan nu khaleya
Khat ke leandi mayia
Bhangra pao sareeeeeeeee
Ajj din khushiya da
Ajj din jkhusiyan da ayia
Bhangra paooo sareeeee
Ajj din jkhusiyan da ayia
Bhangra paooo sareeeee

Ja Koi Nache Yaar de rang wich
Oh ja koi peewan wala
Ja koi nache vyiah shadi vich ohhhh
Khol sangha da tala
Mika kahe masani wala
Nachda karma bhaga wala
Talli mar mar has layie mirtoo
Mul na laghda hasne da
Talli mar mar has layie mirtoo
Mul na laghda hasne da
Talli mar mar has layie mirtoo
Mul na laghda hasne da
Pa ke bhangre te nach layieee mitro
Mul na laghda Nachne da
Pa ke bhangre te nach layieee mitro
Mul na laghda Nachne da

Pal jindaghi de has ke nagha layie
Ghalwakhdi yarra tai pa layie
Pal jindaghi de has ke nagha layie
Ghalwakhdi yarra tai pa layie
Ajj chan wanghu
Ajj chan wanghu
Ajj chan wanghu Nach layie mitro
Mul na laghda Nachne da
Pa ke bhangre te nach layieee mitro
Mul na laghda Nachne da
Pa ke bhangre te nach layieee mitro
Mul na laghda Nachne da

Ajj sareya da dil khush karna eh
Ajj bhangre ch meeh wanghu warna eh
Ajj sareya da dil khush karna eh
Ajj bhangre ch meeh wanghu warna eh
Dede ghera boli
Dede ghera boli chak layie mitro
Mul na laghda nachne da
Pa ke bhangre te nach layieee mitro
Mul na laghda Nachne da
Pa ke bhangre te nach layieee mitro
Mul na laghda Nachneee daaaaaaa

Pee ke daru ajj bakre bulaune ah
Nale ral mil dhole mahiye gaune ah
Pee ke Desi ajj bakre bulaune ah
Nale ral mil dhole mahiye gaune ah
Ajj agh wanghu
Ajj agh wanghu
Ajj agh wanghu mach layie mitro
Ajj agh wanghu mach layie mitro
Mul na laghda Machne da
Pa ke bhangre te nach layieee mitro
Mul na laghda Nachne da
Pa ke bhangre te nach layieee mitro
Mul na laghda Nachne da
Talli mar mar has layie mirtoo
Mul na laghda hasne da
Pa ke bhangre te nach layieee mitro
Mul na laghda Nachne da
Pa ke bhangre te nach layieee mitro
Mul na laghda Nachne da

Mul na laghda Nachne da

Sach mika tan masani wala kehnda eh
Nache bina na punjabi banda rehnda eh
Sach mika tan masani wala kehndaaa ehhhhh
Nache bina na punjabi banda rehnda eheee
Ban mehka rooch
Ban mehka rooch
Ban mehka rooch rach layie mitro
Ban mehka rooch rach layie mitro
Mul na laghda Nachne da

1105

Request / Re: Lyrics Request

« on: August 02, 2010, 02:56:30 PM »

1106

Lok Virsa Pehchaan / Harbhajan Mann & Gursevak Mann-Pindan Vichon Pind

« on: August 02, 2010, 02:32:38 PM »


HARBHAJAN MANN- Pindan Vichon Pind # 4 (Khemoana, Bathinda) [DesiCutz.com]

1107

Help & Suggestions / Re: Poison di muafi July 31 2010

« on: August 02, 2010, 02:27:32 PM »

sawer da bhuleya je sham nu ghar ah jae tan ohnu buleya ni kehnde.

1108

Lok Virsa Pehchaan / Re: ਪਾਸ਼ ਦੀ ਕਵਿਤਾ

« on: August 02, 2010, 08:05:41 AM »

bhaut sohne g.

1109

Shayari / ਮਾਇਆ ਪਿਛੇ ਲਗ ਕਿਤੇ ਸਿੱਖੀ ਭੁੱਲ ਜਾਈ ਨਾਂ

« on: August 02, 2010, 02:05:58 AM »

ਮੰਤਰਾ ਤੇ ਯੰਤਰਾ ਚ, ਟੂਣਿਆਂ ਤੇ ਤੰਤਰਾ ਚ...
ਕਾਮਨਾ ਕਮੰਤਰਾ ਚ, ਮੋਹ ਨੂੰ ਟਕਾਈ ਨਾਂ,
ਮੰਦਰਾ ਤੇ ਕੰਦਰਾ ਚ, ਯੋਗੀਆਂ ਕਲੰਦਰਾ ਚ..
ਕਾਲਰਾ ਤੇ ਬੰਜਰਾ ਚ, ਰੱਬ ਨੂੰ ਧਿਆਈ ਨਾਂ,
ਸਾਧੂਆਂ ਪਖੰਡੀਆਂ ਚ, ਵਡਿਆਂ ਘਮੰਡੀਆਂ ਚ..
ਵੇਸਵਾ ਤੇ ਰੰਡੀਆਂ ਚ, ਕਦੇ ਚਿਤ ਲਾਈ ਨਾਂ,
ਸੁੰਦਰ ਸੁਨਖੀਆਂ ਚ, ਮਾਇਆ ਦੀਆਂ ਮੱਖੀਆਂ ਚ..
ਉਹਨਾ ਦੀਆਂ ਅੱਖੀਆਂ ਚ, ਅੱਖੀਆਂ ਤੂੰ ਪਾਈ ਨਾਂ,
ਗੁਰੂ ਕਾ ਸਿੰਘ ਸੋਚ ਸੋਚ, ਦਸੇ ਹਾਲ ਪੋਚ ਪੋਚ,
ਮਾਇਆ ਪਿਛੇ ਲਗ ਕਿਤੇ ਸਿੱਖੀ ਭੁੱਲ ਜਾਈ ਨਾਂ

1110

Lok Virsa Pehchaan / Re: ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਦਾ ਤ੍ਰਿਸਕਾਰ

« on: August 01, 2010, 03:43:21 PM »

main putt punjabi maa da
main karda pyar punjabi nu

1111

Lok Virsa Pehchaan / Re: ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ

« on: August 01, 2010, 09:38:50 AM »

ਪ੍ਰੋ. ਪਿਆਰਾ ਸਿੰਘ ਪਦਮ

ਇਸੇ ਕਲਮ ਤੋ --- ਸਂਖੇਪ ਸਿਖ ਇਤਿਹਾਸ, ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰਂਥ ਪ੍ਰਕਾਸ਼, ਦਸਮ ਗ੍ਰਂਥ ਦਰਸ਼ਨ, ਆਦਿ ਗ੍ਰਂਥ ਦਰਸ਼ਨ, ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿਂਦ ਸਿਂਘ ਜੀ ਦੇ ਦਰਬਾਰੀ ਰਤਨ, ਪਂਜ ਦਰਿਆ, ਰਬਾਬ, ਨਾਨਕੁ ਸਾਇਰੁ ਏਵੁ ਕਹਤ ਹੈ, ਗੁਰ ਨਾਨਕ ਜਿਨ ਸੁਣਿਆ ਪੇਖਿਆ, ਗੋਬਿਂਦ ਸਾਗਰ, ਵਾਰਾਂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿਂਦ ਸਿਂਘ ਜੀ ਕੀਆਂ, ਚਾਰ ਸਾਹਿਬ਼ਜ਼ਾਦੇ, ਰਹਿਤਨਾਮੇ, ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ ਸਿਮਰੀਐ, ਕਲਾਮ ਭਾ. ਨਂਦ ਲਾਲ, ਜ਼ਫਰਨਾਮਾ, ਗੁਰੂ ਕੀਆਂ ਸਾਖੀਆਂ, ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਸੋ ਸਾਖੀਆਂ, ਸਾਡੇ ਗੁਰਦੇਵ, ਪਂਜਾਬੀ ਬੋਲੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ, ਪਂਜਾਬੀ ਬਾਰਾਂਮਾਹੇ, ਪਂਜਾਬੀ ਵਾਰਾਂ, ਪਂਜਾਬੀ ਮਾਝਾਂ ਤੇ ਆਸਾਵਰੀਆਂ, ਪਜਾਬੀ ਸਹਿਤ ਕੀ ਰੂਪ ਰੇਖਾ, ਗੁਰਮੁਖੀ ਲਿਪੀ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ, ਸੂਫੀ ਕਾਵਿਧਾਰਾ, ਹਾਸ਼ਮ ਰਚਨਾਵਲੀ, ਖਲੀਲ ਜ਼ਿ਼ਬ੍ਰਾਨ ਦੇ ਬਚਨ ਬਿਲਾਸ, ਮਿਰਜੇ਼ ਦੀਆਂ ਸਦਾ, ਪੁਸ਼ਪਾਂਜਲੀ, ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਪਂਜਾਬੀ ਗਦ, ਕਲਮ ਦੇ ਧਨੀ, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰਂਥ ਮਹਿਮਾ ਕੋਸ਼, ਗੁਰੂ ਗ੍ਰਂਥ ਵਿਚਾਰ ਕੋਸ਼, ਮਹਾਸਮਾ ਸਂਤਰੇਣ, ਬੋਲੇ ਸ਼ੇਖ ਫਰੀਦ, ਮਹਾਂਕਵੀ ਸਂਤੋਖ ਸਿਂਘ, ਹਿਂਦੁਸਤਾਨੀ ਕਲਾ, ਹਿਂਦੁਸਤਾਨੀ ਕਵਿਤਾ ਆਦਿਕ,..

1112

Lok Virsa Pehchaan / Re: ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ

« on: August 01, 2010, 09:37:13 AM »

ਪ੍ਰੋ. ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ

ਪ੍ਰੋ. ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ, ਕਵੀ ਤੇ ਵਿਗਿਆਨੀ, ੧੭ ਫਰਵਰੀ ੧੮੮੧ ਨੂੰ ਸਰਹੱਦ(ਐਬਟਾਬਾਦ ਵਿਖੇ ਇਕ ਖਤਰੀ ਪਰਵਾਰ(ਪਿਤਾ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਮਾਤਾ ਪਰਮਾ ਦੇਵੀ)ਵਿਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ।ਉਂਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸਲਹੱਦ ਵਿਚ ਮਆਬਕਾਰੀ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ।ਪੂਰਨ ਸਿੰਗ ਨੇ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ੧੮੯੭ ਵਿਚ ਰਾਵਲਪਿੰਡੀ ਤੌਂ ਪਾਸ ਕੀਤਾ ਤੇ ਇੰਟਰ ਡੀ.ਏ.ਵੀ. ਕਾਲਜ ਲਹੌਰ ਤੌਂ ੧੮੯੯ ਵਿਚ ਕੀਤੀ।੨੮ ਸਤੰਬਰ ੧੯੦੦ ਵਿਚ ਟੋਕੀਓ ਯੂਨਿਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਦਾਖਲਾ ਲੈਣ ਤੌਨ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਰਮਨ ਤੇ ਜਪਾਨੀ ਭਾਸ਼ਾ ਸਿਖੀ। ਬਾਰਤ ਵਿਚ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਹਕੂਮਤ ਖਿਲਾਫ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਤੇ ਭਾਸ਼ਨ ਦੇਣਾ ਉਨ੍ਹਾ ਦਾ ਸ਼ੁਗਲ ਸੀ । ਕੁਝ ਦੇਰ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਪਤ੍ਰਕਾ’ ਦੀ ਥੰਡਰਿੰਗ ਡਾਨ’ ਵੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਕੀਤੀ ਜੋ ਮੁਖ ਤੌਰ ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਦਬਦਬੇ ਵਾਲੇ ਰਾਜ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਅਵਾਜ਼ ਉਠਾਂਉਦੀ ਸੀ। ਜਪਾਨ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮ ਤੀਰਥ ਨਾਲ ਹੋਈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੇਸ ਕਟਵਾ ਲਏ ਤੇ ਸੰਨਿਆਸ ਧਾਰਨ ਕਰ ਲਿਆ। ਬੜੀ ਮੁਸ਼ਕਲ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬਿਮਾਰ ਭੈਣ ਨੂੰ ਮਿਲਾਣ ਲਈ ਹਿੰਦੁਸਤਾਨ ਘਰ ਵਾਪਸ ਆਣ ਤੇ ਰਾਜ਼ੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ੪ਮਾਰਚ ੧੯੦੪ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਮਤੀ ਮਾਇਆ ਦੇਵੀ ਨਾਲ ੳਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਆਹ ਕਰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ।

ਚਾਰ ਘਟਨਾਵਾਂ-ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਪਾਨ ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ,ਅਮਰੀਕੀ ਕਵੀ ਵਾਲਟ ਵਿਟਮੈਨ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ,ਸਵਾਮੀ ਰਾਮ ਤੀਰਥ ਦੇ ਸ਼ਿਸ਼ ਹੋਣਾ ਤੇ ਸਿਖ ਸੰਤ ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਮਿਲਾਪ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ।ਸਿਆਲਕੋਟ ਵਿਚ ੧੯੧੨ ਵਿਚ ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ ਨਾਲ ਹੋਈ ਮੁਲਾਕਾਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਘੁੰਮ ਰਹੀ ਰੂਹ ਨੂੰ ਇਕ ਮਰਕਜ਼ ਤੇ ਠਹਿਰਾਣ ਵਿਚ ਇਕ ਆਖਰੀ ਮੋੜ ਸਾਬਤ ਹੋਈ।ਨਤੀਜਤਨ ਉਹ ਮੁੜ ਸਿਖੀ ਘਰ ਵਿਚ ਆ ਗਏ।ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਉਸਾਰੂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਤੇ ਇਕ ਕੇਂਦਰ ਬਿੰਦੂ ਮਿਲ ਗਿਆ ਸੀ।
ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਵਿਗਿਆਨ ਤੇ ਸਾਹਿਤ ਵਿਚ ਸਹਿਜ ਨਾਲ ਹੀ ਇਕ ਮੇਲ ਪੈਦਾ ਕਰ ਲੈਂਦਾ ਸੀ।ਦੋਵਾਂ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਉਸ ਦੀਆਂ ਪ੍ਰਾਪਤੀਆਂ ਲਾਮਿਸਾਲ ਹਨ।ਉਹ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤਜਰਬਿਆਂ ਤੇ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਲਗਾਂਉਦਾ ਸੀ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹੀ ਸਮਾਂ ਆਪਣੇ ਮਹਿਮਾਨਾਂ,ਸਾਧੂਆਂ ਤੇ ਅਗਾਂਹ ਵਧੂ ਲੋਗਾਂ ਨੂੰ ਦੇਂਦਾ ਸੀ।ਉਹ ਕੁਦਰਤ ਤੇ ਸੁੰਦਰਤਾ ਦਾ ਮਤਵਾਲਾ ਸੀਤੇ ਉਸ ਨੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚ ਸੁੰਦਰ ਤੇ ਕੋਮਲ ਕਵਿਤਾ ਰਚੀ।ਉਸ ਦੀਆਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿਚ ‘ਦੀ ਸਿਸਟਰਜ਼ ਆਫ਼ ਸਪਿਨਿੰਗ ਵੀਲ(੧੯੨੧),ਅਨਸਟਰੰਗ ਬੀਡਜ਼ (੧੯੨੩),ਦੀ ਸਪਿਰਿਟ ਆਫ਼ ਓਰੀਐਂਟਲ ਪੋਇਟਰੀ(੧੯੨੬); ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਖੁਲ੍ਹੇ ਮੈਦਾਨ,ਖੁਲ੍ਹੇ ਘੁੰਡ(੧੯੨੩),ਖੁਲ੍ਹੇ ਲੇਖ(੧੯੨੯),ਤੇ ਖੁਲ੍ਹੇ ਅਸਾਮੀ ਰੰਗ(੧੯੨੭) ਉਸ ਦੀਆਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕਿਰਤਾਂ ਹਨ।
ਈਸ਼ਰ ਦਾਸ ਤੇ ਰਾਏ ਬਹਾਦੁਰ ਸ਼ਿਵ ਨਾਥ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਲਹੌਰ ਵਿਖੇ ਉਸ ਨੇ ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੇਲਾਂ ਦੀ ਆਬਕਾਰੀ ਭੱਠੀ ਲਗਾਈ ਅਤੇ ਥਾਈਮੋਲ,ਫੈਨਲ ਤੇ ਲੈਮਨ ਆਇਲ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਸੂਰੂ ਕੀਤਾ।ਉਸ ਦੇ ਭਾਈਵਾਲਾਂ ਦੀ ਧੋਖਾਬਾਜ਼ੀ ਕਾਰਨ ਉਸ ਇਹ ਕਾਰੋਬਾਰ ਛੱਡ ਦਿਤਾ,ਭੱਠੀਆਂ ਢਾਹ ਕੇ ਸਵਾਮੀ ਰਾਮ ਤੀਰਥ ਦੇ ਚੇਲੇ ਜਯੋਤੀ ਸਰੂਪ ਕੋਲ ਡੇਹਰਾਦੂਨ ਆ ਟਿਕਿਆ।ਦਸੰਬਰ ੧੯੦੪ ਵਿਚ ਵਿਕਟੋਰੀਆ ਡਾਇਮੰਡ ਜੁਬਲੀ ਹਿੰਦੂ ਟੈਕਨੀਕਲ ਇੰਸਟੀਚਊਟ ਦਾ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਬਣ ਕੇ ਉਹ ਲਹੌਰ ਪਰਤ ਆਇਆ।ਇਥੇ' ਥੰਡਰਿੰਗ ਦਾਨ ' ਪਤ੍ਰਕਾ ਦੀ ਮੁੜ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਤੇ ਲਾਲਾ ਹਰਦਿਆਲ ਤੇ ਖੁਦਾਦਾਦ ਵਰਗੇ ਅਗਾਂਹ ਵਧੂ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾ ਵਾਲੇ ਲੋਗਾਂ ਨਾਲ ਉਸ ਦੇ ਸੰਬੰਧ ਪੈਦਾ ਹੋਏ।ਨਵੰਬਰ ੧੯੦੬ ਵਿਚ ਪ੍ਰਿੰਸਿਪਲੀ ਤਿਆਗ ਕੇ ਉਸ ਨੇ ਡੋਈਵਾਲਾ( ਡੇਹਰਾਦੂਨ) ਵਿਖੇ ਸਾਬਨ ਦਾ ਕਾਰਖਾਨਾ ਲਗਾਇਆ ਪ੍ਰੰਤੂ ਛੇਤੀ ਹੀ ਇਸ ਨੂੰ ਇਕ ਧਨਾਢ ਨੂੰ ਵੇਚ ਕੇ ਫੋਰੈਸਟ ਰੀਸਰਚ ਇੰਸਟੀਚਊਟ ਡੇਹਰਾਦੂਨ ਵਿਖੇ ਕੈਮਿਸਟ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਕਰ ਲਈ ਜਿਥੌਂ ੧੯੧੮ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਰੀਟਾਇਰਮੈਂਟ ਲੈ ਲਈ ।੧੯੧੯ ਤੌਂ ੧੯੨੩ ਦੌਰਾਨ ਪਟਿਆਲਾ ਤੇ ਗਵਾਲੀਅਰ ਦੀਆਂ ਰਿਆਸਤੀ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਕੁਝ ਦੇਰ ਨੌਕਰੀ ਕੀਤੀ ਤੇ ਆਪਣਾ ਮਹੱਤਵ ਪੂਰਨ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। ੧੯੨੩-੨੪ ਵਿਚ ਸੁੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮਜੀਠੀਆ ਦੀ ਖੰਡ ਮਿਲ ਵਿਚ ਤੇ ਫਿਰ ੧੯੨੮ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਸਰਕਾਰ ਤੌਂ ਲੀਜ਼ ਤੇ ਲੀਤੇ ਪਲਾਟ ਤੇ ਰੋਸ਼ਾ ਘਾਹ ਦੀ ਖੇਤੀ ਕੀਤੀ।ਹੜ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਕਾਫੀ ਘਾਟੇ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ ਪਰ ਉਸ ਨੇ ਇਕ ਫਿਲਾਸਫਰ ਵਾਂਗ ਇਸ ਨੁਕਸਾਨ ਨੂੰ ਮਹਿਸੂਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੀਆ ਰਚਨਾਵਾਂ ਦੇ ਖਰੜਿਆਂ ਨੂੰ ਹੜ੍ਹਾਂ ਤੌਂ ਬਚਾ ਲੈਣ ਵਿਚ ਹੀ ਆਪਣੀ ਸਫ਼ਲਤਾ ਸਮਝੀ।੧੯੩੦ ਵਿਚ ਤਪਦਿਕ ਤੌਂ ਬੀਮਾਰ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ੩੧ ਮਾਰਚ ੧੩੧ਨੂੰ ਡੇਹਰਾਦੂਨ ਵਿਖੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਵਰਗਵਾਸ ਹੋ ਗਿਆ।

1113

Lok Virsa Pehchaan / Re: ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ

« on: August 01, 2010, 09:29:45 AM »

ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ

ਗੁਰਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਇਕ ਖਾਸ ਲੇਖਕ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਮਦ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬੀ [ਨਾਵਲ] ਦਾ ਮੁਹਾਂਦਰਾ ਤਬਦੀਲ ਹੋਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਨਾਵਲ 'ਮੜ੍ਹੀ ਦਾ ਦੀਵਾ' ਦੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਰਚਨਾ ਵਿਧੀ ਆਪਣੀਆਂ ਭਰਪੂਰ ਸੰਭਾਵਨਾਵਾਂ ਸਿਹਤ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ। ਇਸ ਉਪਰੰਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕਈ ਨਾਵਲ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਿਤ ਹੋਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਵਲਾਂ ਵਿਚ ਆਥਣ ੳੁਗਣ, ਕੁਵੇਲਾ, ਅਣਹੋਏ, ਅਨ੍ਹੇ ਘੋੜੇ ਦਾ ਦਾਨ, ਰੇਤੇ ਦੀ ਇਕ ਮੁੱਠੀ, ਪਰਸਾ ਅਤੇ ਆਹਣ ਦਾ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਹੁਣ ਤਕ ਦਾ ਆਖਰੀ ਨਾਵਲ ਆਹਣ ਇਸੇ ਸਾਲ ੨੦੦੯ ਵਿਚ ਛਪਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਚਰਚਾ ਵਿਚ ਹੈ।

1114

Lok Virsa Pehchaan / Re: ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ

« on: August 01, 2010, 09:27:45 AM »

ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ

ਭਾਈ ਵੀਰ ਸਿੰਘ(੧੮੭੨-੧੯੫੭) ਦਾ ਜਨਮ 5 ਦਸੰਬਰ 1872 ਨੂੰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਚ ਹੋਇਆ।ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਮਹਾਨ ਕਵੀ,ਮਾਨਵਤਾ ਦੇ ਮਹਾਨ ਵਿਚਾਰਕ ਤੇ ਵਿਦਵਾਨ ਹੋਏ ਹਨ।

1115

Lok Virsa Pehchaan / Re: ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ

« on: August 01, 2010, 09:26:22 AM »

ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ

ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਇਕ ਨਾਮਵਰ ਸ਼ਾਇਰ ਹੈ। ਪਾਤਰ ਇਕ ਮਿੱਠ-ਬੋਲੜਾ ਇਨਸਾਨ, ਸ਼ਰੀਫ ਤੇ ਆਕਰਸ਼ਿਤ ਸਖਸ਼ੀਅਤ ਹੈ।ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਗ਼ਜਲ ਨੂੰ ਰਾਗਆਤਮਿਕਤਾ ਦੇ ਕੇ ਉਸ ਦਾ ਮਿਆਰ ਵਧਾਇਆ ਹੈ । ਗ਼ਜਲ ਦੇ ਹਰ ਸ਼ੇਅਰ ਦੀ ਤਪਸ਼, ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿਚਲੀ ਗਹਿਰਾਈ ਮੁਨੱਖੀ ਮਨ ਨੂੰ ਭਾਵਨਾਤਮਿਕ ਤੌਰ ਤੇ ਝੰਜੋੜਦੀ ਹੈ। ਉਨਾਂ ਦੀ ਗ਼ਜਲ ਦੇ ਸੂਖਮ ਭਾਵਾਂ ਵਾਲੇ ਸ਼ੇਅਰ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਧਰਾਤਲ ਨੂੰ ਟੁੰਬਦੇ ਅਤੇ ਹਿਰਨੀ ਦੀ ਚਾਲ ਵਾਂਗੂ ਚੁੰਘੀਆਂ ਭਰਦੇ ਹਨ। ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ ਨੇ ਸਮੇਂ ਦੀ ਚੇਤਨਾ ਨੂੰ ਮਾਨਵਵਾਦੀ, ਬੇਇਨਸਾਫੀ ਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਜਟਿਲ ਸਮੱਸਆਵਾਂ ਨੂੰ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਰੂਪ ਵਿਚ ਕਲਮਬੰਦ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ ਯਥਾਰਥ ਦੇ ਪਸਾਰੇ ਨੂੰ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ ਸਮੇਟਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਅਨੁਭਵ ਦੇ ਕੇ ਗ਼ਜ਼ਲ ਦੀ ਪੂਰਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਕਿ, “ਕੁਛ ਕਿਹਾ ਤਾਂ ਹਨੇਰਾ ਜਰੇਗਾ ਕਿਵੇਂ, ਚੁੱਪ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਸ਼ਮਾਂਦਾਨ ਕੀ ਕਹਿਣਗੇ। ਗੀਤ ਦੀ ਮੌਤ ਇਸ ਰਾਤ ਜੇ ਹੋ ਗਈ, ਮੇਰਾ ਜੀਣਾ ਮੇਰੇ ਯਾਰ ਕਿੰਜ ਸਹਿਣਗੇ” ਜਾਂ ਫਿਰ “ਬਲਦਾ ਬਿਰਖ ਹਾਂ, ਖਤਮ ਹਾਂ, ਬਸ ਸ਼ਾਮ ਤੀਕ ਹਾਂ। ਫਿਰ ਵੀ ਕਿਸੇ ਬਹਾਰ ਦੀ ਕਰਦਾ ਉਡੀਕ ਹਾਂ”। ਉਸ ਦੀ ਰਚਨਾਤਮਿਕ ਕਲਾ ਕੌਸ਼ਲ ਅਤਿ ਦੀ ਸੰਵੇਦਨਾਸ਼ੀਲ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ “ਕੋਈ ਡਾਲੀਆਂ ‘ਚੋਂ ਲੰਘਿਆ ਹਵਾ ਬਣ ਕੇ, ਅਸੀ ਰਹਿ ਗਏ ਬਿਰਖ ਵਾਲੀ ਹਾ ਬਣ ਕੇ”, “ਪੱਤਾ ਡਿੱਗੇ, ਐਸੀ ਚੁੱਪ ਬਿਰਖ ਜੋ ਅਰਜ਼ ਕਰੇ”। ਪੰਜਾਬੀ ਜ਼ੁਬਾਨ ਵਿਚ ਗ਼ਜ਼ਲ ਨੂੰ ਚਮਕਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਚੋਂ ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ ਸਿਖਰ ਤੇ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਿਰਜਣ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਂ ਵਿਚ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਬਦਾਂ ਦੀ ਲੈ ਦੇ ਕੇ ਕਈ ਮਸ਼ਹੂਰ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।
ਹੇਠ ਹਨ ਉਨਾਂ ਦੀਆਂ ਚੋਣਵੀਆਂ ਗ਼ਜ਼ਲਾਂ।
(1) ਕੁਛ ਕਿਹਾ ਤਾਂ ਹਨੇਰਾ ਜਰੇਗਾ ਕਿਵੇਂ ਚੁਪ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਸ਼ਮਾਦਾਨ ਕੀ ਕਹਿਣਗੇ ਗੀਤ ਦੀ ਮੌਤ ਇਸ ਰਾਤ ਜੇ ਹੋ ਗਈ ਮੇਰਾ ਜੀਣਾ ਮੇਰੇ ਯਾਰ ਕਿੰਜ ਸਹਿਣਗੇ
ਇਸ ਅਦਾਲਤ ‘ਚ ਬੰਦੇ ਬਿਰਖ ਹੋ ਗਏ ਫੈਸਲੇ ਸੁਣਦਿਆਂ ਸੁਣਦਿਆਂ ਸੁਕ ਗਏ ਆਖੋ ਏਨਾਂ ਨੂੰ ਉਜੜੇ ਘਰੀਂ ਜਾਣ ਹੁਣ ਇਹ ਕਦੋਂ ਤੀਕ ਏਥੇ ਖੜ੍ਹੇ ਰਹਿਣਗੇ
ਯਾਰ ਮੇਰੇ ਜੋ ਇਸ ਆਸ ਤੇ ਮਰ ਗਏ ਕਿ ਮੈਂ ਉੱਨਾਂ ਦੇ ਦੁੱਖ ਦਾ ਬਣਾਵਾਂਗਾ ਗੀਤ ਜੇ ਮੈਂ ਚੁਪ ਹੀ ਰਿਹਾ ਜੇ ਮੈਂ ਕੁਛ ਨਾ ਕਿਹਾ ਬਣ ਕੇ ਰੂਹਾਂ ਸਦਾ ਭਟਕਦੇ ਰਹਿਣਗੇ
ਜੋ ਬਦੇਸ਼ਾਂ ‘ਚ ਰੁਲ਼ਦੇ ਨੇ ਰੋਜ਼ੀ ਲਈ ਉਹ ਜਦੋਂ ਦੇਸ ਪਰਤਣਗੇ ਆਪਣੇ ਕਦੀ ਕੁਝ ਤਾਂ ਸੇਕਣਗੇ ਮਾਂ ਦੇ ਸਿਵੇ ਦੀ ਅਗਨ ਬਾਕੀ ਕਬਰਾਂ ਦੇ ਰੁੱਖ ਹੇਠ ਜਾ ਬਹਿਣਗੇ
ਕੀ ਇਹ ਇਨਸਾਫ ਹਉਮੈ ਦੇ ਪੁੱਤ ਕਰਨਗੇ ਕੀ ਇਹ ਖਾਮੋਸ਼ ਪੱਥਰ ਦੇ ਬੁੱਤ ਕਰਨਗੇ ਜੋ ਸਲੀਬਾਂ ਤੇ ਟੰਗੇ ਨੇ ਲੱਥਣੇ ਨਹੀਂ ਰਾਜ ਬਦਲਣੇ ਸੂਰਜ ਚੜਣ ਲਹਿਣਗੇ
ਇਹ ਰੰਗਾਂ ‘ਚ ਚਿਤਰੇ ਨੇ ਖੁਰ ਜਾਣਗੇ ਇਹ ਜੋ ਮਰਮਰ ‘ਚ ਉਕਰੇ ਨੇ ਮਿਟ ਜਾਣਗੇ ਬਲਦੇ ਹੱਥਾਂ ਨੇ ਜਿਹੜੇ ਹਵਾ ਵਿਚ ਲਿਖੇ ਹਰਫ ਉਹੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਿਖੇ ਰਹਿਣਗੇ
ਇਹ ਵੀ ਸ਼ਾਇਦ ਮੇਰਾ ਆਪਣਾ ਵਹਿਮ ਹੈ ਕੋਈ ਦੀਵਾ ਜਗੇਗਾ ਮੇਰੀ ਕਬਰ ਤੇ ਜੇ ਹਵਾ ਇਹ ਰਹੀ ਕਬਰਾਂ ਉਤੇ ਤਾਂ ਕੀ ਸਭ ਘਰਾਂ ‘ਚ ਵੀ ਦੀਵੇ ਬੁਝੇ ਰਹਿਣਗੇ
(2)
ਕੋਈ ਡਾਲੀਆਂ ਚੋਂ ਲੰਘਿਆ ਹਵਾ ਬਣ ਕੇ ਅਸੀਂ ਰਹਿ ਗਏ ਬਿਰਖ ਵਾਲੀ ਹਾ ਬਣ ਕੇ
ਪੈੜਾਂ ਤੇਰੀਆਂ ‘ਤੇ ਦੂਰ ਦੂਰ ਤੀਕ ਮੇਰੇ ਪੱਤੇ ਡਿੱਗੇ ਮੇਰੀਆਂ ਬਹਾਰਾਂ ਦਾ ਗੁਨਾਹ ਬਣ ਕੇ
ਪਿਆਂ ਅੰਬੀਆਂ ਨੂੰ ਬੂਰ ਸੀ ਕਿ ਕੋਇਲ ਕੂਕ ਪਈ ਕਿਸੇ ਜਿੰਦ ਬੀਆਬਾਨ ਦੀ ਗਵਾਹ ਬਣ ਕੇ
ਕਦੀ ਬੰਦਿਆਂ ਦੇ ਵਾਂਗੂ ਸਾਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਵੀ ਕਰ ਐਵੇਂ ਲੰਘ ਜਾਨੈ ਪਾਣੀ ਕਦੇ ਵਾ ਬਣ ਕੇ
ਜਦੋਂ ਮਿਲਿਆ ਸੀ ਹਾਣ ਦਾ ਸੀ ਸਾਂਵਰਾ ਜਿਹਾ ਜਦੋਂ ਜੁਦਾ ਹੋਇਆ ਤੁਰ ਗਿਆ ਖੁਦਾ ਬਣ ਕੇ
(3)
ਬਲਦਾ ਬਿਰਖ ਹਾਂ, ਖਤਮ ਹਾਂ, ਬਸ ਸ਼ਾਮ ਤੀਕ ਹਾਂ ਫਿਰ ਵੀ ਕਿਸੇ ਬਹਾਰ ਦੀ ਕਰਦਾ ਉਡੀਕ ਹਾਂ
ਮੈਂ ਤਾਂ ਨਹੀ ਰਹਾਂਗਾ ਮੇਰੇ ਗੀਤ ਰਹਿਣਗੇ ਪਾਣੀ ਨੇ ਮੇਰੇ ਗੀਤ ਮੈਂ ਪਾਣੀ ਤੇ ਲੀਕ ਹਾਂ
ਜਿਸ ਨਾਲੋਂ ਮੈਨੂੰ ਚੀਰ ਕੇ ਵੰਝਲੀ ਬਣਾ ਲਿਆ ਵੰਝਲੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਮੈਂ ਉਸ ਜੰਗਲ ਦੀ ਚੀਕ ਹਾਂ
ਅੱਗ ਦਾ ਸਫਾ ਹੈ ਉਸ ‘ਤੇ ਮੈਂ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਸਤਰ ਹਾਂ ਅਹੁ ਬਹਿਸ ਕਰ ਰਹੇ ਨੇ ਗਲਤ ਹਾਂ ਕਿ ਠੀਕ ਹਾਂ
(4)
ਕੋਈ ਦਸਤਾਰ ਰਤ ਲਿਬੜੀ ਕੋਈ ਤਲਵਾਰ ਆਈ ਹੈ ਲਿਆਓ ਸਰਦਲਾਂ ਤੋਂ ਚੁੱਕ ਕੇ ਅਕਬਾਰ ਆਈ ਹੈ
ਘਰਾਂ ਦੀ ਅੱਗ ਸਿਆਣੀ ਏ ਤਦੇ ਇਸ ਦੀ ਲਪੇਟ ਅੰਦਰ ਬਗਾਨੀ ਧੀ ਹੀ ਆਈ ਹੈ ਕਿ ਜਿੰਨੀ ਵਾਰ ਆਈ ਹੈ
ਲਗਾਈ ਸੀ ਜੋ ਤੀਲਾਂ ਨਾਲ, ਬੁਝਦੀ ਨਾ ਅਪੀਲਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਮੁੜਦੀ ਦਲੀਲਾਂ ਨਾਲ ਅਗਨ ਜੁ ਦੁਆਰ ਆਈ ਹੈ
ਐ ਮੇਰੇ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਲੋਕੋ ਬਹੁਤ ਖੁਸ਼ ਹੈ ਤੁਹਾਡੇ ਤੇ ਤੁਹਾਡੇ ਸ਼ਹਿਰ ਵੱਲ ਗਿਰਝਾਂ ਦੀ ਇਹ ਜੋ ਡਾਰ ਆਈ ਹੈ
ਅਸਾਂ ਬੀਜੇ, ਤੁਸਾਂ ਬੀਜੇ, ਕਿਸੇ ਬੀਜੇ, ਚਲੋ ਛੱਡੋ ਕਰੋ ਝੋਲੀ, ਭਰੋ ਅੰਗਿਆਰ ਲਉ ਕਿ ਬਹਾਰ ਆਈ ਹੈ
ਨਦੀ ਏਨੀ ਚੜ੍ਹੀ ਕਿ ਨੀਰ ਦਹਿਲੀਜ਼ਾਂ ‘ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਆਇਆ ਬਦੀ ਏਨੀ ਵਧੀ ਕਿ ਆਪਣੇ ਵਿਚਕਾਰ ਆਈ ਹੈ
ਕੋਈ ਕੋਂਪਲ ਨਵੀਂ ਫੁੱਟੀ ਕਿ ਕੋਈ ਡਾਲ ਹੈ ਟੁਟੀ ਕਿ ਆਈ ਜਾਨ ਵਿਚ ਮੁੱਠੀ, ਕਿਸੇ ਦੀ ਤਾਰ ਆਈ ਹੈ ।
(5)
ਲੱਗੀ ਨਜ਼ਰ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ, ਏਦ੍ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਉਤਾਰੋ। ਲੈ ਕੇ ਮਿਰਚਾਂ ਕੌੜੀਆ, ਏਹਦੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਵਾਰੋ ਸਿਰ ਤੋਂ ਵਾਰੋ, ਵਾਰ ਕੇ, ਅੱਗ ਦੇ ਵਿਚ ਸਾੜੋ ਲੱਗੀ ਨਜ਼ਰ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ, ਏਦ੍ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਉਤਾਰੋ।
ਮਿਰਚਾਂ ਜ਼ਹਿਰੋਂ ਕੌੜੀਆਂ, ਮਿਰਚਾਂ ਸਿਰ ਸੜੀਆਂ ਕਿਧਰੋਂ ਲੈਣ ਨਾ ਜਾਣੀਆਂ, ਵਿਹੜੇ ਵਿਚ ਬੜੀਆਂ ਪਹਿਲੀ ਭਰਵੀਂ ਫਸਲ, ਇਨਾਂ ਦੀ ਓਦੋਂ ਲੱਗੀ ਜਦ ਆਪੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ, ਪੰਜਾਬੀ ਛੱਡੀ
ਤੇ ਫਿਰ ਅਗਲੀ ਫਸਲ ਦੇ, ਬੀ ਗਏ ਖਿਲਾਰੇ ਵੱਢੇ ਗਏ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਜਦੋਂ, ਰਾਹ ਜਾਂਦੇ ਮਾਰੇ ਵੱਡਣ ਵਾਲੇ ਕੌਣ ਸਨ ਇਹ ਭੇਤ ਨਾ ਲੱਗਾ ਪਰ ਬੇਦੋਸ਼ਾਂ ਖੂਨ ਤਾਂ ਪੱਗਾਂ ਸਿਰ ਲੱਗਾ
ਓਹੀ ਛਿੱਟੇ ਖੂਨ ਦੇ, ਬਣ ਗਏ ਬਹਾਨਾ ਸਾਡੀ ਪੱਗ ਨੂੰ ਪੈ ਗਿਆ ਆਪਣਾ ਬੇਗਾਨਾ ਜਿੱਥੋਂ ਤਕ ਛਾਂ ਤਖਤ ਦੀ ਅੱਗਾਂ ਹੀ ਅੱਗਾਂ ਚੌਕ –ਚੁਰਾਹੇ ਸੜਦੀਆਂ ਪੱਗਾਂ ਹੀ ਪੱਗਾਂ
ਪੱਤੇ ਬੂਟੇ ਡੋਡੀਆਂ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀਆਂ ਲੜੀਆਂ ਸਭ ਕੁਝ ਅੱਗ ਵਿਚ ਸੜ ਗਿਆ ਮਿਰਚਾਂ ਨਾ ਸੜੀਆਂ ਉਹ ਮਿਰਚਾਂ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀਆਂ ਏਦੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਵਾਰੋ ਸਿਰ ਤੋਂ ਵਾਰੋ ਵਾਰ ਕੇ ਅੱਗ ਦੇ ਵਿਚ ਸਾੜੋ ।
ਅੱਗ ਪਿਤਰਾਂ ਦੀ ਜੀਭ ਹੈ ਓਦੀ ਭੇਟਾ ਚਾੜ੍ਹੋ ਉਹ ਪਿਤਰਾਂ ਦਾ ਬੀਜਿਆਂ ਬੀਤੇ ਸੰਗ ਸਾੜੋ ।
ਲੱਗੀ ਨਜ਼ਰ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ, ਏਦ੍ਹੀ ਨਜ਼ਰ ਉਤਾਰੋ। ਲੈ ਕੇ ਮਿਰਚਾਂ ਕੌੜੀਆਂ ਏਦ੍ਹੇ ਸਿਰ ਤੋਂ ਵਾਰੋ

ਚੰਨ ਦੀ ਚਾਨਣੀ - ਸੁਰਜੀਤ ਪਾਤਰ ਇਹ ਜੋ ਚੰਨ ਦੀ ਚਾਨਣੀ ਹੈ,ਇਹ ਜੋ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਲੋਅ ਹੈ ਪਡ਼ੀਏ ਤਾਂ ਤੇਰਾ ਖਤ ਹੈ,ਸੁਣੀਏ ਤਾਂ ਤੇਰੀ ਸੋਅ ਹੈ ਇਹ ਜੋ ਚੰਨ ਦੀ ਚਾਨਣੀ ਹੈ,ਇਹ ਜੋ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਲੋਅ ਹੈ
ਜੋ ਤੂੰ ਉਮਰ ਭਰ ਜਗਾਏ, ਤੇ ਦਰੀਂ ਘਰੀਂ ਟਿਕਾਏ ਤੇਰੇ ਚਿਹਰੇ ਉੱਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ,ਓਹਨਾ ਦੀਵਿਆਂ ਦੀ ਲੋਅ ਹੈ ਇਹ ਜੋ ਚੰਨ ਦੀ ਚਾਨਣੀ ਹੈ,ਇਹ ਜੋ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਲੋਅ ਹੈ
ਤੇਰੇ ਲਫ਼ਜ ਨੇ ਲ਼ਹੂ ਵਿੱਚ,ਤੇਰਾ ਰਾਗ ਹੈ ਰ਼ਗਾਂ ਵਿੱਚ ਐ ਗਜ਼ਲ ਵਸੇਂ ਤੂੰ ਸਾਹੀਂ,ਤੇਰੇ ਤੋਂ ਕੀ ਲੁਕੋ ਹੈ ਇਹ ਜੋ ਚੰਨ ਦੀ ਚਾਨਣੀ ਹੈ,ਇਹ ਜੋ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਲੋਅ ਹੈ
ਜੋ ਵੀ ਬਾਤ ਤੂੰ ਕਹੀ ਹੈ, ਸੱਜਰੀ ਹਵਾ ਜਿਹੀ ਹੈ ਇਹ ਬਹਾਰ ਦਾ ਸੁਨੇਹਾ,ਤੇ ਸਵੇਰਿਆਂ ਦੀ ਸੋਅ ਹੈ ਇਹ ਜੋ ਚੰਨ ਦੀ ਚਾਨਣੀ ਹੈ,ਇਹ ਜੋ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਲੋਅ ਹੈ
ਇਹ ਚੰਨ ਦੀ ਚਾਨਣੀ ਵੀ, ਧੁੱਪ ਦਾ ਹੀ ਤਰਜ਼ਮਾ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਧੁੱਪ ਵੀ ਓਡ਼ਕਾਂ ਨੂੰ, ਕਿਸੇ ਬਲ ਰਹੇ ਦੀ ਲੋਅ ਹੈ ਇਹ ਜੋ ਚੰਨ ਦੀ ਚਾਨਣੀ ਹੈ,ਇਹ ਜੋ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਲੋਅ ਹੈ
ਨਫ਼ਰਤ ਦੇ ਤੀਰ ਚਲਦੇ,ਐਪਰ ਨਾ ਮੈਨੂੰ ਖਲ਼ਦੇ ਮੇਰੀ ਆਤਮਾ ਦੁਆਲੇ ,ਤੇਰੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਸੰਜੋ ਹੈ ਇਹ ਜੋ ਚੰਨ ਦੀ ਚਾਨਣੀ ਹੈ,ਇਹ ਜੋ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਲੋਅ ਹੈ
ਤੇਰੇ ਲਫ਼ਜ ਨੇ ਲ਼ਹੂ ਵਿੱਚ,ਤੇਰਾ ਰਾਗ ਹੈ ਰ਼ਗਾਂ ਵਿੱਚ ਐ ਗਜ਼ਲ ਵਸੇਂ ਤੂੰ ਸਾਹੀਂ,ਤੇਰੇ ਤੋਂ ਕੀ ਲੁਕੋ ਹੈ ਇਹ ਜੋ ਚੰਨ ਦੀ ਚਾਨਣੀ ਹੈ,ਇਹ ਜੋ ਤਾਰਿਆਂ ਦੀ ਲੋਅ ਹੈ

1116

Lok Virsa Pehchaan / Re: ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ

« on: August 01, 2010, 09:23:28 AM »

ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ

ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਨਾਵਲਕਾਰੀ ਦਾ ਪਿਤਾਮਾ ਕਿਹਾ ਜਾਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਪੰਜਾਬ, ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ, ਦੇ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ 4 ਜੁਲਾਈ 1897 ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਸਨ। ਗਰੀਬੀ ਕਰਕੇ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਕੋਈ ਰਵਾਇਤੀ ਵਿੱਦਿਆ ਨਹੀਂ ਪਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਪਹਿਲਾਂ ਨਾਂ ਹੰਸ ਰਾਜ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਗਰੈਹਣ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣਾ ਨਾਂ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਰੱਖ ਲਿਆ।
ਉਹਨਾਂ ਲਿਖਣ ਦਾ ਕੰਮ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਬੜੇ ਹੀ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਘਟਨਾ ਨਾਲ ਕੀਤਾ। ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਦੁਅਾਰਾ ਸੁਧਾਰ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕਠਾ ਕਰਨ ਲਈ ਧਾਰਮਿਕ ਗੀਤ ਲਿਖਣ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੇ। ਈਸਵੀ 1918 ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਦੀ ਉਸਤਤ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀਂ ਕਿਤਾਬ ਲਿਖੀ, ਜੋ ਕਿ 100 ਤੋਂ ਵੱਧ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਵਿਕ ਗਈ।

ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ 1971 ਵਿੱਚ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣਾ ਕਰ ਗਏ।
ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਪਹਿਲਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਝੁਕਾ ਰੱਖਦੇ ਸਨ, ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਦੇਸ਼-ਭਗਤੀ ਗੀਤ ਲਿਖ ਲੱਗ ਪਏ। ਆਪਣੇ ਸੰਸਾਰ ਪਰਸਿੱਧ "ਚਿੱਟਾ ਲਹੂ" ਵਿੱਚ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਲਿਖਦੇ ਹਨ, "ਇੰਞ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਲਾਲ ਰਕਤਾਣੂ ਖਤਮ ਹੋ ਗਏ ਹਨ।" ਨਤਾਸ਼ਾ ਤਾਲਸਤਾਏ, ਜੋ ਕਿ ਸੰਸਾਰ ਪਰਸਿੱਧ ਰੂਸੀ ਨਾਵਲਕਾਰ ਲਿਓ ਤਾਲਸਤਾਏ ਦੀ ਪੋਤਰੀ ਸੀ, ਨੇ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ਨਾਵਲ "ਚਿੱਟਾ ਲਹੂ" ਨੂੰ ਰੂਸੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਨਾਵਲ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਾਪੀ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਭੇਂਟ ਕਰਨ ਲਈ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੀ ਆਈ|

1117

Lok Virsa Pehchaan / Re: ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ

« on: August 01, 2010, 09:12:10 AM »

ਗੁਰਬਖਸ਼ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ

ਗੁਰਬਖਸ਼ ਸਿੰਘ ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਇਕ ਖਾਸ ਲੇਖਕ ਸਨ.ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੰਜਾਬੀ ਵਾਰਤਕ ਲੇਖਣੀ ਦਾ ਮਿਆਰ ਬਹੁਤ ਉੱਚਾ ਲੈ ਆਂਦਾ।ਪ੍ਰੀਤਲੜੀ ਇਕ ਉਚ ਕੋਟੀ ਦਾ ਰਿਸਾਲਾ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿਚ ਚਲਾਇਆ।ਪੰਜਾਬੀ ਲੇਖਕਾਂ ਦਾ ਮਿਆਰ ਤੇ ਜੀਵਨ ਉੱਚਾ ਲੈ ਜਾਣ ਲਈ ਪ੍ਰੀਤਨਗਰ ਵਸਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਦੇਸ ਦੀ ਵੰਡ ਹੋ ਜਾਣ ਕਾਰਣ ਇਹ ਕਦਮ ਕਾਮਯਾਬ ਨਾ ਹੋ ਸਕੀਆ।

1118

Lok Virsa Pehchaan / Re: ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ

« on: August 01, 2010, 09:10:54 AM »

ਪਾਸ਼

ਪਾਸ਼ [9ਸਤੰਬਰ1950 - 23ਮਾਰਚ1988] ਸਾਹਿਤਿਕ ਨਾਮ ਸੀ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਦਾ , ਪਾਸ਼ ਦਾ ਜ਼ਨਮ ਪਿੰਡ ਤਲਵੰਡੀ ਸਲੇਮ ਜ਼ਿਲਾ ਜਲੰਧਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਮੇਜ਼ਰ ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਸੰਧੂ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਪਾਸ਼ ,ਭਾਰਤ ਦੇ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਗਰੀਬੀ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਅੱਲੜ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀਕਾਰੀ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖਣ ਲੱਗਿਆ । ਉਸਦੀ ਜਵਾਨੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ,ਪੰਜ਼ਾਬ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ,ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ,ਸਮੇਂ ਦੇ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਨਕਸਲਬਾੜੀ ਅੰਦੋਲਨ ਨਾਂ ਦਾ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਲੜ ਰਹੇ ਸਨ । 1970ਵਿਆਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ,ਪੰਜ਼ਾਬ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿੱਚ ਜੁਝਾਰੂ ਯੁੱਗ ਵਜੋਂ ਵੀ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ।
ਪਾਸ਼ ਦੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ ਲੋਹ-ਕਥਾ 1970 ਵਿੱਚ ਛਪੀ ,ਉਸ ਵੇਲੇ ਪਾਸ਼ ਦੀ ਉਮਰ ਅਜੇ 20 ਸਾਲ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਸੀ । ਉਸਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੇ ਉਕਸਾਊ ਸੁਭਾਅ ਅਤੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਹਮਦਰਦੀ ਰੱਖਣ ਕਰਕੇ,ਪਾਸ਼ ਝੂਠੇ ਕਤਲ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਿਆ । ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਸਨੂੰ 2 ਸਾਲ ਜੇਲ ਕੱਟਣੀ ਪਈ । ਬਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ,ਉਹ ਪੰਜ਼ਾਬ ਦੀਆਂ ਮਾਓਵਾਦੀ ਜੱਥੇਬੰਦੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹੋ ਗਿਆ । ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਸਿਆੜ ਨਾਮੀ ਪਰਚੇ ਦੀ ਸੰਪਾਦਨਾ ਕੀਤੀ । ਪਾਸ਼ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀਵਾਦੀ ਕਵਿਤਾ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ,ਕਮਿਊਨਿਸਟਾਂ ਅਤੇ ਖੱਬੇ-ਪੱਖੀ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਈ ।
1985 ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਨੇ ਪਾਸ਼ ਨੂੰ 1 ਸਾਲ ਦੀ ਫੈੱਲੋਸ਼ਿੱਪ ਦਿੱਤੀ । ਪਾਸ਼ ਨੇ ਬਾਹਰਲੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਕਾਫੀ ਫੇਰੀਆਂ ਲਾਈਆਂ,1986 ਵਿੱਚ ਉਹ USA ਦੀ ਫੇਰੀ ਸੀ । ਇੱਥੋਂ ਉਸ ਨੇ ਐਂਟੀ47ਫਰੰਟ ਨਾਮੀ ਪਰਚਾ ਕੱਢਿਆ । ਇਸ ਪਰਚੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ 1980ਵਿਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਦੀ ,ਅਲੱਗ ਸਿੱਖ ਰਾਸ਼ਟਰ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਮੰਗ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ । ਜਿਸ ਕਾਰਨ 23ਮਾਰਚ1988 ਨੂੰ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ । ਇਤਫ਼ਾਕ ਨਾਲ 23ਮਾਰਚ1988 ਹੀ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ,ਰਾਜਗੁਰੂ ਅਤੇ ਸੁਖਦੇਵ ਦਾ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਨ ਵੀ ਹੈ । ਇੰਨਾ ਦੇਸ਼ ਭਗਤਾਂ ਨੂੰ ਅੰਗਰੇਜਾਂ ਨੇ ,ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਵੇਲੇ ਫਾਂਸੀ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਸੀ ।

1119

Lok Virsa Pehchaan / Re: ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ

« on: August 01, 2010, 09:09:22 AM »

ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਬਟਾਲਵੀ

ਸ਼ਿਵ (ਜੁਲਾਈ 23, 1936 - ਮਈ 7, 1973), ਇਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਦਾ ਸ਼ੈਲੇ ਕਿਹਾ ਜਾਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਿਵ ਦੀ ਕਵਿਤਾ ਦੁੱਖ, ਨਿੱਜੀ ਦਰਦ ਅਤੇ ਵਿਛੋੜੇ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ। ਉਸ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸਤਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਸ਼ਬਦਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚੋ ਚੁਣਦਾ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਅਜਿਹੀਆਂ ਦਿਲ ਨੂੰ ਚੀਰ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਕਵਿਤਾਵਾਂ, ਗ਼ਜਲਾਂ ਲਿਖਦਾ ਕਿ ਜਾਪਦਾ ਪੂਰੇ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਗ਼ਮ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਿੱਚ ਸਮਾ ਲਿਆ ਹੋਵੇ।
ਸ਼ਿਵ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਮਹਾਂ ਕਾਵਿ ਲੂਣਾ ਲਿਖਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿੱਚ ਭੰਡੀ ਰਾਣੀ ਲੂਣਾ ਦੇ ਚਰਿੱਤਰ ਉੱਤੇ ਲਾਏ ਦਾਗ਼ ਲਈ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਦੱਸਿਆ। ਇਹ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਰਚਨਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਲਈ ਉਸ ਨੂੰ ਸਾਹਿਤ ਅਕਾਦਮੀ ਸਨਮਾਨ ਮਿਲਿਆ।
ਸ਼ਿਵ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੀਟਸ ਨਾਲ ਮਿਲਾਇਆ ਜਾਦਾ ਸੀ, ਵਾਂਗ ਹੀ ਭਰੀ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਚ ਇਹ ਦੁਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵਿਦਾ ਹੋ ਗਿਆ
ਸ਼ਿਵ ਕੁਮਾਰ ਦਾ ਜਨਮ ਸਿਆਲ ਕੋਟ (ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਦੇ ਬੜਾ ਪਿੰਡ ਲੋਹਟੀਆਂ ਵਿਖੇ ਹੋਏਆ ਸੀ.

1120

Lok Virsa Pehchaan / Re: ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਸ਼ਾ

« on: August 01, 2010, 09:03:16 AM »

ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ

ਪਂਦਰ੍ਹਵਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਅੱਧ ਵਿੱਚ ਵਾਪਰੀ ਹੀਰ-ਰਾਂਝੇ ਦੀ ਪ੍ਰੀਤ-ਕਥਾ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਲੋਕ-ਕਥਾ ਤੇ ਰੁਮਾਂਸ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ, ਜਿਸਨੂੰ 60 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਿੱਸੇਕਾਰਾਂ ਤੇ ਕਵੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ-ਆਪਣੇ ਅਂਦਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਪਰਂਤੂ ਸਯਦ ਬਾਬਾ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਹੀਰ ਨੂੰ ਜਿਸ ਅਂਦਾਜ਼ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ, ਉਸ ਨੇ ਹੀਰ ਨੂੰ 'ਵਾਰਿਸ ਦੀ ਹੀਰ ਬਣਾ ਕੇ ਅਮਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਬਾਬਾ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ 'ਹੀਰ ਪਂਜਾਬੀ ਅਦਬ ਦਾ ਉਹ ਸ਼ਾਹਕਾਰ ਹੈ ਜਿਸਦਾ ਜਵਾਬ ਅਜੇ ਤਕ ਪੈਦਾ ਨਹੀ ਹੋ ਸਕਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਾਬਾ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਮੋਦਰ ਨੇ (ਮੁ.ਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਅਕਬਰ ਦੇ ਰਾਜ ਸਮੇਂ ਹੀਰ ਦੇ ਕਿੱਸੇ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ), ਮੁਕਬਲ (ਸਂਨ 1764 ਚ), ਅਹਿਮਦ ਗੁੱਜਰ (ਔਰੰਗਜੇਬ ਦੇ ਰਾਜ ਸਮੇਂ), ਹਾਮਦ (ਸੰਨ 1220 ਹਿਜਰੀ ਚ) ਸਹਿਤ ਮੀਆਂ ਚਰਾ. ਈਵਾਣ, ਗੰਗ ਭੱਟ ਤੇ ਗੁਰਦਾਸ ਗੁਣੀ ਹੀਰ ਲਿਖ ਚੁਕੇ ਸਨ । ਪਰ ਮੇਰੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿੱਚ ਹੀਰ ਨੂੰ ਅਮਰ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਸਿਰਫ ਤੇ ਸਿਰਫ ਸੂਫੀ ਕਵੀ ਸੱਯਦ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਹਨ। ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਸੰਨ 1722 ਈ਼ ਵਿੱਚ ਸੱਯਦ ਗੁਲਸ਼ੇਰ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਘਰ ਲਾਹੌਰ ਤੋਂ ਪੂਰੇ 50 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਸ਼ੇਖ਼ੂਪੁਰਾ ਦੇ ਪਿਂਡ ਜੰਡਿਆਲਾ ਸ਼ੇਰ ਖ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਭਾਰਤੀ ਲੇਖਕਾਂ ਨੇ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਦਾ ਜਨਮ ਸੰਨ 1704, 1730, 1735 ਜਾਂ ਸੰਨ 1738 ਚ ਹੋਣਾ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਪਰ ਪਿਤਾ-ਪੁਰਖੀ ਬਾਬਾ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਮਜ਼ਾਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਤੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ 'ਬਜ਼ਮ ਏ ਕਲਾਮ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਸੁਸਾਇਟੀ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਰੱਖਣ ਵਾਲੇ ਸ਼ੇਖ਼ੂਪੁਰਾ ਦੇ ਖ਼ਾਦਿਮ ਵਾਰਸੀ, ਪ੍ਰੋ਼ .ੁਲਾਮ ਰਸੂਲ ਅਤੇ ਜੱਜ ਅਹਿਮਦ ਨਵਾਜ਼ ਰਾਂਝਾ ਆਦਿ ਸਹਿਤ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਦਵਾਨਾਂ ਦਾ ਵੀ ਇਹੀ ਮਂਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਸੰਨ 1722 ਈ਼ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ । ਦਰਬਾਰ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਬਾਹਰ ਲੱਗੀ ਪੱਥਰ ਦੀ ਸਿਲ੍ਹ ਤੇ ਵੀ ਅਰਬੀ ਭਾਸ਼ਾ ਚ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਸੰਨ 1722 ਤੇ ਦੇਹਾਂਤ ਸਂਨ 1798 ਚ ਹੋਣਾ ਲਿਖਿਆ ਹੈ। ਜੰਡਿਆਲਾ ਸ਼ੇਰ ਖ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਪੀਰ ਸੱਯਦ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦੀ ਮਜ਼ਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਉਹ ਮੁਕੱਦਸ ਸਥਾਨ ਹੈ ਜਿਸਦੇ ਪਾਸ ਹੀ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਵਲੋਂ ਪਿਂਡ ਜਂਡਿਆਲਾ ਸ਼ੇਰ ਖ਼ਾਂ ਦੀ ਹੀ ਮਸੀਤ ਚ ਪੜ੍ਹਨ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਮਸੀਤ ਹੁਣ ਵੀ ਇਸ ਸੂ'ੀ ਕਵੀ ਦੀ ਮਜ਼ਾਰ ਦੇ ਦੱਖਣ-ਪੱਛਮ ਵੱਲ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਦਰਸ-ਏ-ਨਜ਼ਾਮੀ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਕਸੂਰ ਵਿਖੇ ਮੌਲਵੀ .ੁਲਾਮ ਮੁਰਤਜ਼ਾ ਕਸੂਰੀ ਪਾਸੋਂ ਹਾਸਿਲ ਕੀਤੀ। ਉਥੋਂ 'ਾਰਸੀ ਤੇ ਅਰਬੀ ਚ ਉ_ੱਚ ਤਾਲੀਮ (ਵਿਦਿਆ) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਕੇ ਇਹ ਪਾਕਪਟਨ ਚਲੇ ਗਏ। ਪਾਕਪਟਨ ਚ ਬਾਬਾ 'ਰੀਦ ਦੀ ਗੱਦੀ ਤੇ ਮੌਜੂਦ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਪਾਸੋਂ ਇਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਧਿਆਤਮਕ ਗਿਆਨ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੋਈ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਹ ਮਲਕਾ ਹਾਂਸ (ਕਈ ਲੇਖਕਾਂ ਮਲਕ ਰਾਮ) ਦੀ ਮਸੀਤ ਚ ਬਤੌਰ ਇਮਾਮ ਰਹੇ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਦਿਆ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਉਸੇ ਦੌਰਾਨ ਮਸੀਤ ਮਲਕਾ ਹਾਂਸ ਦੇ ਸਥਾਨ ਤੇ ਬਾਬਾ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਨੇ 1180 ਹਿਜ਼ਰੀ ਮੁਤਾਬਕ 1823 ਬਿਕਰਮੀ ਭਾਵ 1767 ਈ਼ ਵਿੱਚ ਹੀਰ ਦੀ ਰਚਨਾ ਸੰਪੂਰਨ ਕੀਤੀ। ਛੋਟੀ ਇੱਟ ਦਾ ਬਣਿਆ ਇਹ ਸਥਾਨ ਅੱਜ ਵੀ ਮਿਂਟਗੁਮਰੀ ਕਾਲੇਜ ਦੇ ਅਹਾਤੇ ਅਂਦਰ ਯਾਦਗਾਰ ਵਜੋਂ ਮੌਜੂਦ ਹੈ। ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਵਾਰਿਸ ਦੀ ਹੀਰ ਐਨੀ ਲੋਕਪ੍ਰਿਯ ਹੋਈ ਕਿ ਲੋਕ ਦੂਰ ਦੁਰਾਡੇ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪਾਸੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੁਆਰਾ ਰਚਿਤ ਹੀਰ ਸੁਨਣ ਆਉਂਦੇ ਅਤੇ ਹੀਰ ਸੁਣ ਕੇ ਦਿਵਾਨਿਆਂ ਵਾਂਗ ਝੂਮਣ ਲੱਗਦੇઠ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਾਬਾ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਹੀਰ ਨੇ ਕਈ ਰਾਂਝੇ ਬਣਾ ਦਿੱਤੇઠ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਅਲੱਗ-ਅਲੱਗ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਚ ਰਾਂਝਾ ਜਾਤਿ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹੋਰ ਵੀ ਅਜਿਹੇ ਲੋਕ ਹਨ, ਜੋ ਰਾਂਝੇ ਨਾ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਰਾਂਝਾ ਲਿਖਦੇ ਹਨઠ। ਦਰਅਸਲ, ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਹੀ ਰਾਂਝਿਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਨ, ਜੋ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਦੀ ਹੀਰ ਨੇ ਬਣਾਏઠ। ਜੋ ਲੋਕ ਵਾਰਿਸ ਦੀ ਹੀਰ ਸੁਣਕੇ ਝੂਮਣ ਲੱਗਦੇ ਸਨ ਤੇ ਹੀਰ ਸੁਣ ਕੇ ਬਾਬਾ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਮੁਰੀਦ ਬਣ ਗਏ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਲੋਕਾਂ 'ਰਾਂਝੇ ਕਹਿਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਪਿਤਾ-ਪੁਰਖੀ ਹੁਣ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਅਲ੍ਹ ਬਣ ਚੁਕੀ ਹੈ। ਮੈਂ ਪਿਛੱਲੇ ਦਿਨੀਂ ਜਦੋਂ ਜੰਡਿਆਲਾ ਸ਼ੇਰ ਖ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਪੀਰ ਸੱਯਦ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦੀ ਮਜ਼ਾਰ ਤੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣ ਗਿਆ ਤਾਂ ਉਥੇ ਮੌਜੂਦ ਸੱਯਦ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਯਾਦਗਾਰੀ ਦਰਬਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਜਨਾਬ ਅਹਿਸਾਨ ਉ_ੱਲ ਮਲਿਕ ਨੇ ਦੱ_ਸਿਆ ਕਿ ਬਾਬਾ ਜੀ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਦੀ ਹਾਲਤ 9 - 10 ਵਰ੍ਹੇ ਪਹਿਲਾਂ ਬੜੀ ਤਰਸਯੋਗ ਸੀઠ। ਆਸਪਾਸ ਸਾਰੀ ਜਗ੍ਹਾ ਕੱਚੀ ਤੇ ਨੀਵਂ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਸੱਯਦ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸਹਿਤ ਦਰਬਾਰ ਚ ਮੌਜੂਦ ਹੋਰਨਾਂ ਮਜ਼ਾਰਾਂ ਦੇ ਆਸ ਪਾਸ ਬਰਸਾਤ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਚ ਪਾਣੀ ਖੜਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਦਰਬਾਰ ਚ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣ ਲੱ_ਗਿਆਂ ਕਾ'ੀ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀઠ। ਪਰ ਹੁਣ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੇ ਉਪਰਾਲਾ ਕਰਕੇ ਦਰਬਾਰ ਪੱਕਾ, ਖੁੱਲ੍ਹਾ-ਸੋਹਣਾ ਤੇ ਹਵਾਦਾਰ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈઠ। ਉਹਨਾਂ ਦੱ_ਸਿਆ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਸੰਨ 2008 ਵਿੱਚ ਬਾਬਾ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਦਾ 209ਵਾਂ ਸਾਲਾਨਾ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਉਰਸ 23 ਜੁਲਾਈ ਤੋਂ 25 ਜੁਲਾਈ ਤਕ ਦਰਬਾਰ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸੱਯਦ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਜੀ ਦੀ ਮਜ਼ਾਰ ਤੇ ਮਨਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ੱઠ। ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ 24 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਡਿਸਟ੍ਰਿਕਟ ਸ਼ੇਖ਼ੂਪੁਰਾ ਚ ਸਰਕਾਰੀ ਛੁੱਟੀ ਐਲਾਨੀ ਜਾਵੇਗੀ ਅਤੇ 25 ਜੁਲਾਈ ਨੂੰ 'ਵਾਰਿਸ ਦੀ ਹੀਰ ਨਾਟਕ ਕਰਵਾਇਆ ਜਾਵੇਗਾઠ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜੰਡਿਆਲਾ ਸ਼ੇਰ ਖ਼ਾਂ ਦੇ ਖੁਲੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਘੋੜ-ਦੌੜ ਅਤੇ ਹੋਰ ਖੇਡ ਮੇਲੇ ਵੀ ਕਰਵਾਏ ਜਾਣਗੇઠ। ਮਲਿਕ ਅਨੁਸਾਰ ਹਰ ਵਰ੍ਹੇ ਸਾਲਾਨਾ ਉਰਸ ਤੇ ਕਰੀਬ 50,000 ਲੋਕ ਪੀਰ ਸੱਯਦ ਵਾਰਿਸ ਸ਼ਾਹ ਦੇ ਦਰਬਾਰ ਵਿੱਚ ਹਾਜ਼ਰੀ ਭਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੇਲੇ ਚ ਹਰ ਕੋਈ ਹੀਰ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲਾ ਆਪੋ-ਆਪਣੇ ਅਂਦਾਜ ਵਿੱਚ ਪੁਰਾਣੀ ਰਵਾਇਤ ਅਨੁਸਾਰ ਇਥੇ ਹੀਰ ਪੜ੍ਹਦਾ ਹੈઠ। ਮੇਲੇ ਦੀ ਸਮਾਪਤੀ ਤੇ ਦੇਸੀ ਘਿਉ ਨਾਲ ਤਰ ਕੀਤੀ ਚੂਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਦ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ.

Pages: 1 ... 51 52 53 54 55 [56] 57 58 59 60 61 ... 735