ਹੁਣੇ-ਹੁਣੇ ਇਸਲਾਮੀ ਮੂਲਵਾਦੀ ਸੰਸਥਾ ਆਈ. ਐਸ. ਆਈ. ਐਸ. (ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੇਟ ਫਾਰ ਇਰਾਕ ਐਾਡ ਸੀਰੀਆ) ਨੇ ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਹਮਲਾ ਕਰਕੇ ਇਰਾਕ ਦੇ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਡੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚੋਂ ਇਰਾਕੀ ਸਰਕਾਰ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਕੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ | ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਮੋਸੂਲ ਜੋ ਕਿ ਬਗ਼ਦਾਦ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਰਾਕ ਦਾ ਦੂਜਾ ਵੱਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਹੈ ਅਤੇ ਟਿਕਰਿਤ ਸ਼ਹਿਰ ਵੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹਨ | ਇਸ ਨੇ ਇਰਾਕ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਤੇਲ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਰਿਫਾਈਨਰੀ (ਕਾਰਖਾਨੇ) ਜੋ ਕਿ ਬਗ਼ਦਾਦ ਦੇ ਉੱਤਰ ਵਿਚ ਬੇਜੀ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, 'ਤੇ ਵੀ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ | ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਸਾਫ਼ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਤੇਲ ਵਿਚੋਂ ਚੌਥਾ ਹਿੱਸਾ ਇਸ ਰਿਫਾਈਨਰੀ ਵਿਚ ਹੀ ਸਾਫ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਇਰਾਕ ਸੰਸਾਰ ਦਾ ਚੌਥਾ ਵੱਡਾ ਤੇਲ ਉਤਪਾਦਕ ਦੇਸ਼ ਹੈ | ਇਰਾਕ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਦਾ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਦੇਸ਼ ਹੈ | ਇਸ ਲਈ ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਵਾਪਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿਚ ਪੈਣਗੇ ਸਗੋਂ ਸਮੁੱਚੇ ਸੰਸਾਰ 'ਤੇ ਵੀ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ | ਭਾਰਤ ਕਾਫ਼ੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿਚ ਇਰਾਕ ਤੋਂ ਤੇਲ ਦਰਾਮਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਈ ਭਾਰਤੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਵੱਡੀ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬੀ ਹਨ, ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਲਈ ਗਏ ਹੋਏ ਹਨ | ਜਿਨ੍ਹਾਂ 40 ਭਾਰਤੀ ਕਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਬਹੁਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਹਨ | ਇਰਾਕ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਨਰਸਾਂ ਵਿਚ ਕਾਫ਼ੀ ਗਿਣਤੀ ਕੇਰਲਾ ਤੋਂ ਗਈਆਂ ਨਰਸਾਂ ਦੀ ਹੈ | ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ ਕਿ ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਵਾਪਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਭਾਰਤ 'ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ |
ਇਰਾਕ ਦੇ ਸੰਕਟ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਪੱਛਮੀ ਸਾਮਰਾਜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਅਮਰੀਕਾ ਦੀਆਂ ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤ ਅਤੇ ਗ਼ਲਤ ਨੀਤੀਆਂ ਹਨ | ਪੱਛਮੀ ਸਾਮਰਾਜੀ ਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਵ ਤੀਸਰੇ ਸੰਸਾਰ ਦੇ ਵਸੀਲਿਆਂ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਜਮਾਈ ਰੱਖਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਸੰਸਾਰ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਪ੍ਰਬਲਤਾ ਅਤੇ ਚੌਧਰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਮੌਜੂਦਾ ਇਕ-ਧਰੁਵੀ ਸੰਸਾਰਕ ਵਿਵਸਥਾ ਕਾਇਮ ਰੱਖ ਸਕਣ | ਇਸ ਮੰਤਵ ਲਈ ਜੋ ਵੀ ਸ਼ਕਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰਾਹ ਦਾ ਰੋੜਾ ਨਜ਼ਰ ਆਏ, ਉਹ ਉਸ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ | ਉਦਾਹਰਨ ਵਜੋਂ ਅਰਬ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਜੋ ਕਿ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਸੀਲਿਆਂ (ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤੇਲ) ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਸਮਝਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਹਿਤਾਂ ਲਈ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪੱਛਮੀ ਸਾਮਰਾਜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਰੜਕਦੇ ਹਨ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਅਸੀਂ ਤਿੰਨ ਨੇਤਾਵਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਇਰਾਕ ਦੇ ਸਦਾਮ ਹੁਸੈਨ, ਲੀਬੀਆ ਦੇ ਗਦਾਫੀ ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ ਦੇ ਅਸਾਦ |
ਪੱਛਮੀ ਸਾਮਰਾਜੀ ਦੇਸ਼ ਇਨ੍ਹਾਂ ਤਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਗੱਦੀਉਂ ਲਾਹੁਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ | ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਦਾਮ ਹੁਸੈਨ ਨੂੰ ਗੱਦੀਉਂ ਲਾਹਿਆ | ਫਿਰ ਗਦਾਫੀ ਨੂੰ ਲਾਹਿਆ ਅਤੇ ਹੁਣ ਅਸਾਦ ਨੂੰ ਲਾਹੁਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ | ਆਪਣੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਨੂੰ ਹਰਾਉਣ ਲਈ ਪੱਛਮੀ ਸਾਮਰਾਜੀ ਦੇਸ਼ ਅਤਿ ਦਰਜੇ ਦੀ ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤਹੀਣ ਨੀਤੀ ਅਪਣਾ ਰਹੇ ਹਨ | ਸਦਾਮ ਹੁਸੈਨ ਨੂੰ ਗੱਦੀਉਂ ਲਾਹੁਣ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਨਸਲੀ ਵਖਰੇਵਿਆਂ ਨੂੰ ਵਰਤਿਆ | ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਵੱਡੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਸ਼ੀਆ, ਸੁੰਨੀ ਅਤੇ ਕੁਰਦ ਵਸਦੇ ਹਨ | ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਸ਼ੀਆ ਦੀ ਹੈ | ਇਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇਰਾਕ ਦੇ ਦੱਖਣੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਵਸੇ ਹੋਏ ਹਨ | ਸ਼ੀਆ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਦੋ ਵੱਡੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਨਜ਼ਫ ਅਤੇ ਕਰਬਲਾ ਦੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਹਨ | ਈਰਾਨ ਇਕ ਸ਼ੀਆ ਮੁਸਲਮਾਨ ਦੇਸ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਇਰਾਕ ਦਾ ਗੁਆਂਢੀ ਹੈ | ਇਰਾਕ ਦੇ ਸ਼ੀਆ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਈਰਾਨ ਨਾਲ ਡੰੂਘੇ ਸਬੰਧ ਹਨ | ਦੂਜੀ ਵੱਡੀ ਵਸੋਂ ਸੁੰਨੀ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੀ ਹੈ, ਇਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਇਰਾਕ ਦੇ ਕੇਂਦਰੀ ਹਿੱਸੇ ਵਿਚ ਵਸੇ ਹੋਏ ਹਨ | ਭਾਵੇਂ ਇਹ ਗਿਣਤੀ ਵਿਚ ਸ਼ੀਆ ਨਾਲੋਂ ਥੋੜ੍ਹੇ ਹਨ ਪਰ ਇਰਾਕ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬੋਲਬਾਲਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਸਦਾਮ ਹੁਸੈਨ ਵੀ ਸੁੰਨੀ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸਨ | ਤੀਜਾ ਵੱਡਾ ਭਾਈਚਾਰਾ ਕੁਰਦ ਹਨ | ਇਹ ਵੱਖਰੀ ਨਸਲ ਦੇ ਲੋਕ ਹਨ | ਇਹ ਇਰਾਕ ਦੇ ਉੱਤਰੀ ਹਿੱਸੇ ਜੋ ਕਿ ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਦਾ ਹੈ, ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਵਸੇ ਹੋਏ ਹਨ | ਤੁਰਕੀ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਦੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿਚ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਸੋਂ ਕੁਰਦਾਂ ਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਇਕ ਵੱਖਰੇ ਦੇਸ਼ ਲਈ ਤੁਰਕੀ ਸਰਕਾਰ ਵਿਰੁੱਧ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ | ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸਦਾਮ ਹੁਸੈਨ ਨੂੰ ਗੱਦੀਉਂ ਲਾਹੁਣ ਲਈ ਸ਼ੀਆ ਅਤੇ ਕੁਰਦਾਂ ਨੂੰ ਸੁੰਨੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਉਕਸਾਇਆ ਤੇ ਭੜਕਾਇਆ | ਅਜਿਹੀ ਨੀਤੀ ਸਦਾਮ ਹੁਸੈਨ ਨੂੰ ਗੱਦੀਉਂ ਲਾਹੁਣ ਵਿਚ ਤਾਂ ਸਫ਼ਲ ਹੋਈ ਪਰ ਇਸ ਨੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਧਾਰਮਿਕ ਅਤੇ ਨਸਲੀ ਸੰਕਟ ਨੂੰ ਹੋਰ ਡੰੂਘਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਅਸਥਿਰਤਾ, ਟਕਰਾਅ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਯੁੱਧ ਦੇ ਬੀਜ ਬੀਜ ਦਿੱਤੇ | ਅੱਜ ਦਾ ਸੰਕਟ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਗ਼ਲਤ ਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਹੀ ਨਤੀਜਾ ਹੈ | ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦਾ ਸ਼ੀਆ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੁੰਨੀਆਂ ਅਤੇ ਕੁਰਦਾਂ (ਖ਼ਾਸ ਕਰਕੇ ਸੁੰਨੀਆਂ) ਨਾਲ ਏਕਾ ਜਾਂ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰਨ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਬਦਲਾ-ਲਊ ਨੀਤੀਆਂ ਅਪਣਾਈਆਂ | ਇਹ ਨੀਤੀਆਂ ਹੀ ਸੁੰਨੀ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਈ. ਐਸ. ਆਈ. ਐਸ. ਦਾ ਵੱਡਾ ਆਧਾਰ ਬਣਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਹੱਦ ਤੱਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ |
ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਸਾਮਰਾਜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਮੂਲਵਾਦ ਪ੍ਰਤੀ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤਹੀਣ ਨੀਤੀ ਅਪਣਾਈ | ਜਿਥੇ ਵੀ ਉਹ ਇਸ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਵਰਤ ਸਕੇ, ਵਰਤਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਜ਼ਰ-ਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ | ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਵੀ ਸੋਵੀਅਤ ਯੂਨੀਅਨ ਵਿਰੁੱਧ ਤਾਲਿਬਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ, ਲੀਬੀਆ ਵਿਚ ਗਦਾਫੀ ਨੂੰ ਗੱਦੀਉਂ ਲਾਹੁਣ ਲਈ ਇਸਲਾਮਿਕ ਮੂਲਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਵਰਤਿਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਹੁਣ ਸੀਰੀਆ ਵਿਚ ਅਸਾਦ ਨੂੰ ਗੱਦੀਉਂ ਲਾਹੁਣ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਵਰਤਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ | ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਪੱਛਮੀ ਸਾਮਰਾਜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਥੋੜ੍ਹਚਿਰੀ ਨੀਤੀ ਹੀ ਅਪਣਾਈ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਸਲਾਮਿਕ ਮੂਲਵਾਦ ਦੇ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਨੂੰ ਕਦੀ ਗੰਭੀਰਤਾ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਲਿਆ | ਵੈਸੇ ਵੀ ਲੈਨਿਨ ਨੇ ਪੱਛਮੀ ਸਰਮਾਏਦਾਰਾਂ ਦੀ ਫਿਤਰਤ ਅਤੇ ਨੀਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਚੰਗੀ ਟਿੱਪਣੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਮੁਨਾਫ਼ੇ ਲਈ ਉਹ ਰੱਸੀ ਵੀ ਵੇਚ ਦੇਣਗੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਲ੍ਹ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫਾਹੇ ਲਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ | ਅਜੋਕੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿਚ ਪੱਛਮੀ ਸਾਮਰਾਜੀਆਂ ਦੀ ਇਸਲਾਮਿਕ ਮੂਲਵਾਦ ਪ੍ਰਤੀ ਨੀਤੀ ਲੈਨਿਨ ਦੀ ਇਸ ਟਿੱਪਣੀ 'ਤੇ ਪੂਰੀ ਉਤਰਦੀ ਹੈ | ਬੁਨਿਆਦੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਮੂਲਵਾਦ ਪੱਛਮੀ ਖਪਤਕਾਰੀ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਹੈ | ਇਸਲਾਮਿਕ ਮੂਲਵਾਦ ਅੱਜ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਪੱਛਮੀ ਸੱਭਿਅਤਾ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਢੰਗ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਵਿਰੋਧੀ ਹੈ | ਉਹ ਮਨੁੱਖ ਵਿਚ ਸ਼ੈਤਾਨ ਦੀਆਂ ਬਿਰਤੀਆਂ ਦਾ ਇਸ ਸੱਭਿਅਤਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਤੀਕ ਮੰਨਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਸੱਭਿਅਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਢੰਗ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਇਹ ਆਪਣਾ ਧਾਰਮਿਕ ਫ਼ਰਜ਼ ਸਮਝਦਾ ਹੈ | ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ, ਲੀਬੀਆ ਅਤੇ ਸੀਰੀਆ ਆਦਿ ਵਿਚ ਇਸ ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਪੱਛਮੀ ਸਾਮਰਾਜੀਆਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਸਕਦੀ ਹੈ ਪਰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਸ ਦਾ ਪੱਛਮੀ ਸਾਮਰਾਜੀਆਂ ਨਾਲ ਟਕਰਾਅ ਨਿਸਚਿਤ ਹੈ (ਜਿਹਾ ਕਿ ਅੱਜ ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ), ਜਿਥੋਂ ਤੱਕ ਇਸਲਾਮਿਕ ਮੂਲਵਾਦੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚੋਂ ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਬਲਤਾ ਅਤੇ ਚੌਧਰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਥੋਂ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਕੁਝ ਹੱਦ ਤੱਕ ਹਾਂ-ਪੱਖੀ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਇਸ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਬਦਲ ਦਾ ਕੋਈ ਸਾਰਥਕ ਮਾਡਲ ਨਹੀਂ ਹੈ | ਉਹ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚੋਂ ਇਕ-ਧਰੁਵੀ ਸੰਸਾਰਕ ਵਿਵਸਥਾ ਤਾਂ ਖ਼ਤਮ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਇਸ ਦੇ ਬਦਲ ਅਰਥਾਤ ਬਹੁ-ਧਰੁਵੀ ਸੰਸਾਰਕ ਦਾ ਮਾਡਲ ਨਹੀਂ ਹੈ | ਉਹ ਦੂਜੇ ਧਰਮਾਂ ਅਤੇ ਫਿਰਕਿਆਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵੀ ਸਿਰੇ ਦੇ ਅਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਹਨ | ਉਹ ਇਸ ਦੇ ਬਦਲ ਵਿਚ ਇਕ ਕੱਟੜ ਇਸਲਾਮਿਕ ਸਟੇਟ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਅੱਜ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿਚ ਨਾ ਤਾਂ ਵਿਵਹਾਰਕ ਹੈ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸਾਰਥਕ |
ਇਸਲਾਮਿਕ ਮੂਲਵਾਦੀਆਂ ਵਿਚ ਕੁਝ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਉੱਭਰ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਜੋ ਕਿ ਬਹੁ-ਧਰੁਵੀ ਸੰਸਾਰਕ ਵਿਵਸਥਾ ਦੇ ਮਾਡਲ ਵੱਲ ਵਧਣ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੀਆਂ ਨਜ਼ਰ ਆ ਰਹੀਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਭਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜ ਕੇ ਦੇਖਣ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਸਨ | ਪਰ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਮੂਲਵਾਦੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਖ਼ਤਮ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਅਤਿ ਦਰਜੇ ਦੇ ਕੱਟੜ ਅਤੇ ਤੰਗ ਦਿ੍ਸ਼ਟੀਕੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਉਕਸਾਇਆ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨੇਤਾ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ | ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦਾ ਵਹਾਬੀ ਇਸਲਾਮ ਅਤਿ ਦਰਜੇ ਦਾ ਕੱਟੜ, ਜ਼ਾਲਮ ਅਤੇ ਅਤਿ ਦਰਜੇ ਦੀ ਤੰਗ ਨਜ਼ਰ ਵਾਲਾ ਹੈ | ਇਸ ਨੇ ਅਜੋਕੀ ਵਿਸ਼ਵਦਿ੍ਸ਼ਟੀ ਤਾਂ ਕੀ, ਇਸਲਾਮ ਵਿਚ ਵੀ ਮੌਜੂਦ ਇਸਲਾਮਿਕ ਵਿਸ਼ਵ ਦਿ੍ਸ਼ਟੀ ਤਿਆਗ ਦਿੱਤੀ ਹੈ | ਆਈ. ਐਸ. ਆਈ. ਐਸ. ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਵਹਾਬੀ ਇਸਲਾਮ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਵਿਚ ਹੈ | ਇਸ ਦੀ ਕੱਟੜਤਾ ਇਸ ਹੱਦ ਤੱਕ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਨੇ ਦੂਜੇ ਧਰਮਾਂ ਦਾ ਤਾਂ ਕੀ ਸਤਿਕਾਰ ਕਰਨਾ, ਜੋ ਮੁਸਲਮਾਨ ਵੀ ਇਸ ਨਾਲ ਸਹਿਮਤ ਨਹੀਂ, ਉਹ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣ ਰਹੇ ਹਨ | ਇਸ ਦੀ ਅਤਿ ਦਰਜੇ ਦੀ ਕੱਟੜਤਾ ਨੂੰ ਅਲ-ਕਾਇਦਾ ਵੀ ਬਰਦਾਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨੂੰ ਆਈ. ਐਸ. ਆਈ. ਐਸ. ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਚੋਂ ਕੱਢਣਾ ਪਿਆ | ਅਮਰੀਕਾ ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਉਕਸਾਇਆ ਅਤੇ ਅੱਜ ਵੀ ਸੀਰੀਆ ਵਿਚ ਇਸ ਨੂੰ ਅਸਾਦ ਵਿਰੁੱਧ ਵਰਤ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਇਸ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਉਭਾਰ ਤੋਂ ਏਨਾ ਭੈਭੀਤ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਵੱਡੇ ਵਿਰੋਧੀ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ | ਈਰਾਨ ਨੇ ਆਈ. ਐਸ. ਆਈ. ਐਸ. ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਅਤੇ ਨਜ਼ਫ ਅਤੇ ਕਰਬਲਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਫ਼ੌਜ ਭੇਜਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ | ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਸਾਮਰਾਜੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਮੌਕਾਪ੍ਰਸਤ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤਹੀਣ ਨੀਤੀਆਂ ਦਾ ਅੱਜ ਜੋ ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਹਸ਼ਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਉਹ ਜੱਗ ਜ਼ਾਹਿਰ ਹੈ | ਆਪਣੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਚਲੇ ਆ ਰਹੇ ਵਿਰੋਧੀ ਈਰਾਨ ਨਾਲ ਅੱਜ ਅਮਰੀਕਾ ਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਇਰਾਕ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਵਿਚ ਲਿਆਉਣ ਲਈ ਹੱਥ ਮਿਲਾ ਰਹੇ ਹਨ |
ਅਮਰੀਕਾ ਦਾ ਈਰਾਨ ਨੂੰ ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਵਿਚ ਲਿਆਉਣ ਵਾਸਤੇ ਕਹਿਣਾ ਹੀ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ਕਿ ਸੰਸਾਰਕ ਸਚਾਈਆਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਬਦਲ ਗਈਆਂ ਹਨ | ਅਮਲੀ ਤੌਰ 'ਤੇ (ਫਾਰ ਆਲ ਪ੍ਰੈਕਟੀਕਲ ਪਰਪਜ਼ਿਸ) ਅਮਰੀਕਨ ਚੌਧਰ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਬਲਤਾ ਵਾਲੀ ਸੰਸਾਰਕ ਵਿਵਸਥਾ ਬਹੁ-ਧਰੁਵੀ ਸੰਸਾਰਕ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿਚ ਬਦਲ ਚੁੱਕੀ ਹੈ, ਮੱਧ ਪੂਰਬ ਵਿਚ ਹੀ ਦੇਖੀਏ ਤਾਂ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਸੀਰੀਆ ਤੇ ਮਿਸਰ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ | ਫਿਰ ਫਲਸਤੀਨ ਵਿਚ ਅਮਰੀਕਾ ਹਮਾਸ ਨੂੰ ਬਾਕੀ ਫਲਸਤੀਨੀਆਂ ਤੋਂ ਵੱਖ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ | ਹਮਾਸ ਅਤੇ ਅਲ-ਫਤਹਿ ਨੇ ਸਮਝੌਤਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਅਬਾਸ ਨੇ ਹਮਾਸ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਚਲਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ | ਅਮਰੀਕਾ ਈਰਾਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਰਸੂਖ ਘਟਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ | ਇਸ ਮਕਸਦ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਆਈ. ਐਸ. ਆਈ. ਐਸ. ਨੂੰ ਸੀਰੀਆ ਵਿਚ ਅਸਾਦ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਚੁੱਕਿਆ, ਪਰ ਹੁਣ ਜਦੋਂ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਅਤੇ ਆਈ. ਐਸ. ਆਈ. ਐਸ. ਨੇ ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਅਸਲੀ ਚਿਹਰਾ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਤਾਂ ਅਮਰੀਕਾ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਬਾਜ਼ੀ ਪੁੱਠੀ ਪੈਂਦੀ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਲੱਗੀ ਹੈ | ਅੱਜ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਧਦਾ ਰਸੂਖ ਰੋਕਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਇਸ ਮੰਤਵ ਲਈ ਭਾਵੇਂ ਉਸ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਹੀ ਕਿਉਂ ਨਾ ਸਹਾਇਤਾ ਲੈਣੀ ਪਵੇ | ਮੈਨੂੰ ਇਹ ਵੀ ਲਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ ਬਾਕੀ ਦੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਇਹ ਸੁਨੇਹਾ ਵੀ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇ ਉਸ ਦੀ ਸਰਦਾਰੀ ਹੇਠ ਅਜੋਕੀ ਇਕ-ਧਰੁਵੀ ਸੰਸਾਰਕ ਵਿਵਸਥਾ ਖ਼ਤਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਦਾ ਬਦਲ ਘੜਮਸ (ਰੇਆਸ) ਅਤੇ ਅਰਾਜਕਤਾ (ਅਨਾਰਕੀ) ਹੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਇਸ ਮੰਤਵ ਲਈ ਵੀ ਅਮਰੀਕਾ ਨੇ ਅਤਿ ਦਰਜੇ ਦੇ ਕੱਟੜ ਇਸਲਾਮਿਕ ਮੂਲਵਾਦੀਆਂ ਅਤੇ ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਵਹਾਬੀ ਇਸਲਾਮ ਨੂੰ ਉਕਸਾਇਆ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ | ਅਮਰੀਕਾ ਦੀ ਇਹ ਬਾਜ਼ੀ ਵੀ ਪੁੱਠੀ ਪੈ ਜਾਵੇਗੀ | ਰੂਸ, ਚੀਨ, ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ ਮੌਜੂਦਾ ਇਕ-ਧਰੁਵੀ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਬਹੁ-ਧਰੁਵੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਬਦਲਣ ਵੇਲੇ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਸਥਿਰਤਾ ਬਣਾਈ ਰੱਖਣ ਵਿਚ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਅ ਸਕਦੇ ਹਨ | ਈਰਾਨ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸਲਾਮਿਕ ਇਨਕਲਾਬ ਆਇਆ, ਪਰ ਈਰਾਨ ਨੇ ਆਪਣੀ ਨੀਤੀ ਸਿਰਫ਼ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ, ਸਗੋਂ ਈਰਾਨ ਗ਼ੈਰ-ਮੁਸਲਮਾਨੀ ਦੇਸ਼ਾਂ ਜਿਵੇਂ ਰੂਸ, ਚੀਨ, ਭਾਰਤ, ਵੈਂਜੂਏਲਾ ਤੇ ਉੱਤਰੀ ਕੋਰੀਆ ਵਰਗੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਨਾਲ ਵੀ ਆਪਣੇ ਸਬੰਧ ਸੁਧਾਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਅਮਰੀਕਨ ਚੌਧਰ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਬਲਤਾ ਦੀਆਂ ਵਧੀਕੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਾਂਝਾ ਮੁਹਾਜ਼ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ | ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਤਾਂ ਈਰਾਨ ਆਪਣੀ ਰਵਾਇਤੀ ਮਿੱਤਰਤਾ ਤੇ ਨੇੜਲੇ ਸਬੰਧ ਬਹਾਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਪਾਈਪ ਲਾਈਨ ਬਣਾ ਕੇ ਤੇਲ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿਚ ਵੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ | ਮਿਸਰ ਵੀ ਸੁੰਨੀ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵਾਲਾ ਮੁਸਲਮਾਨ ਅਰਬ ਦੇਸ਼ ਹੈ | ਉਹ ਵੀ ਈਰਾਨ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰੂਸ, ਚੀਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨਾਲ ਆਪਣੀ ਰਵਾਇਤੀ ਮਿੱਤਰਤਾ ਬਹਾਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ |
ਇਰਾਕ, ਸੀਰੀਆ, ਲੀਬੀਆ, ਸੁਮਾਲੀਆ, ਯੂਕਰੇਨ ਅਤੇ ਅਫ਼ਗਾਨਿਸਤਾਨ ਦੇ ਸੰਕਟਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਅਮਲੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਇਕ-ਧਰੁਵੀ ਸੰਸਾਰਕ ਵਿਵਸਥਾ ਜੋ ਕਿ ਅਮਰੀਕਨ ਚੌਧਰ ਅਤੇ ਪੱਛਮੀ ਪ੍ਰਚਲਤਾ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਸੀ, ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਬਹੁ-ਧਰੁਵੀ ਸੰਸਾਰਕ ਵਿਵਸਥਾ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰਨ ਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿਚ ਇਨ੍ਹਾਂ ਮਸਲਿਆਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਯਤਨਾਂ ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਰਥਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ | ਇਕੱਲਾ ਅਮਰੀਕਾ ਨਾ ਤਾਂ ਇਹ ਮਸਲੇ ਹੱਲ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਅਮਨ-ਸ਼ਾਂਤੀ ਤੇ ਸਥਿਰਤਾ ਕਾਇਮ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ |