ਯਾਦ ਆਉਣਗੇ ਨਜ਼ਾਰੇ ਮਾਣੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਚ' ਜੋ ਦਿਨ ਕਾਲਜਾਂ ਚ ਬੀਤੇ ਉਹ ਸਾਰੇ ਯਾਦ ਆਉਣਗੇ, ਚਾਹੇ ਮਿਲ ਜਾਵੇ ਐਸ਼ ਵਿੱਚ ਕਨੈਡਾ ਧੁੱਪਾਂ ਹਿੜੇ 'ਉਹਦੇ' ਪਿੱਛੇ ਮਾਰੇ ਯਾਦ ਆਉਣਗੇ, ਰਿਹਾ ਰੱਬ ਵਾਂਗ ਜਿਹਨਾ ਤੇ ਭਰੋਸਾ KAMLE ਨੂੰ, ਨਾਲ ਡਟਦੇ ਰਹੇ ਸੱਚੇ ਉਹ ਯਾਰ ਯਾਦ ਆਉਣਗੇ, ਹਿੱਕ ਤਾਣ ਜੋ ਖਿਲਾਫ ਸਾਡੇ ਰਹੇ ਲੜਦੇ ਵੈਰੀ ਦੁਸ਼ਮਣ ਤੇ ਖਾਂਦੇ ਸੀ ਜੋ ਖਾਰ ਯਾਦ ਆਉਣਗੇ, ਨਹੀਂ ਭੁੱਲਣੀ ਉਹ ਰੂਹ ਜਿਸ ਪਿਆਰ ਸੀ ਸਿਖਾਇਆ ਦਿਲ ਜਿੱਤ ਕੇ ਵੀ ਜੀਹਤੋਂ ਗਏ ਹਾਰ ਯਾਦ ਆਉਣਗੇ, ਜਿਹੜੇ ਪੈਰ ਪੈਰ ਉੱਤੇ ਦੁੱਖ-ਸੁੱਖ ਸੀ ਵੰਡਾਉਂਦੇ ਸੀ ਕਲਾਸਮੇਟ ਲੈਂਦੇ ਮੇਰੀ ਸਾਰ ਯਾਦ ਆਉਣਗੇ ਿਟੰਮ ਹਾਰਟਨ ਤੇ ਕੌਫੀ ਡੇਅ ਕੀਤੀ ਰੱਜ-ਰੱਜ ਐਸ਼ ਉਹ ਟਿਕਾਣੇ ਯਾਦ ਆਉਣਗੇ, ਗਿੱਧੇ-ਭੰਗੜੇ ਅਖਾੜਿਆਂ ਚ ਰੋਣਕਾਂ ਸੀ ਜੋ ਯੂਥ-ਫੈਸਟੀਵਲ ਤੇ ਮਾਨ ਮਰਜਾਣੇ ਯਾਦ ਆਉਣਗੇ, ਮਹਿਕ ਸਰੋਂ ਦੇ ਫੁੱਲਾਂ ਦੀ ਿਪੰਡ JALANDAR ਦੀ, ਨੀਲਾ ਫੋਰਡ, ਬੰਬੀ-ਖਾਲ਼, ਖੂਹ ਪੁਰਾਣੇ ਯਾਦ ਆਉਣਗੇ, ਲਾ ਕੇ ਪੈੱਗ ਜ਼ਿੱਦ ਜੱਟਾਂ ਵਾਲੀ ਸਦਾ ਸੀ ਪੁਗਾਈ ਹੋ ਕੇ ਟੈਟ ਗਾਏ ਸੜਕਾਂ ਤੇ ਗਾਣੇ ਯਾਦ ਆਉਣਗੇ, ਜੀਹਦੇ ਝੂਠ ਤੇ ਫਰੇਬ ਨਾਲ ਦਿਲ ਸੱਚਾ ਲਾਇਆ ਕਦੇ ਉਸ ਨੂੰ ਵੀ ਘੁੰਮਣ ਜਿਹੇ ਨਿਮਾਣੇ ਯਾਦ ਆਉਣਗੇ ਰੋਜ਼ੀ ਰੋਟੀ ਖਾਤਿਰ ਵਿਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਰਾਹਾਂ ਵੱਲੀਆਂ, ਇਹ ਕੈਸੀਆਂ ਹਵਾਵਾਂ ਮੇਰੇ ਵਤਨਾਂ 'ਚ ਚੱਲੀਆਂ..ਸੁੰਨੇ ਪਏ ਵੇਹੜ੍ਹੇ,ਤੇ ਦਿਸੇ ਹਰ ਪਾਸੇ ਹਨੇਰ,ਸੱਥ ਦੀਆਂ ਰੌਣਕਾਂ,ਉਜਾੜਾਂ ਨੇ ਹੈ ਮੱਲੀਆਂ..ਉਮਰਾਂ ਦੇ ਹਾਣੀ,ਸਾਥ ਛੱਡ ਗਏ ਪਲਾਂ ਚ, ਮਿਟ ਗਈਆਂ ਪੈੜ੍ਹਾਂ,ਹੋਈਆਂ ਰਾਹਾਂ ਕੱਲੀਆਂ..ਆਵੇ ਤੇਰੀ ਯਾਦ ਵੀਰਾ,ਭੈਣਾਂ ਕਹਿੰਦੀਆਂ, ਅੱਜ ਰਖੜੀ ਦੇ ਦਿਨ ਅਸਾਂ ਹੋਈਆਂ ਕੱਲੀਆਂ... ਇੰਤਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਉਮਰਾਂ ਦੀ ਸ਼ਾਮ ਪੈ ਗਈ, ਤੱਕ ਤੱਕ ਰਾਹਵਾਂ,ਮਾਵਾਂ ਹੋਈਆਂ ਝੱਲੀਆਂ.. ਹੈ ਅੱਗ ਦਾ ਵੀ ਲਾਂਬੂ,ਬਸ ਕਮੀ ਪੁੱਤ ਦੀ, ਬਾਪੂ ਉੱਤੇ ਆਸਮਾਨ,ਹੇਠਾਂ ਲੱਕੜਾਂ ਦੀਆਂ ਬੱਲੀਆਂ..ਕੌਣ ਕਰੇਗਾ ਫ਼ੇਰ ਮਾਣ ਕੋਈ ਆਪਣੇ ਪੰਜਾਬ ਉੱਤੇ, ਜੇ ਨਾ ਗਈਆਂ ਘੁੰਮਣ ਇਹ ਹਵਾਵਾਂ ਠੱਲੀਆਂ...

ਸ਼੍ਰੀ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ (ਬਿਹਾਰ)
ਤਖ਼ਤ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਪੰਜ ਤਖ਼ਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਜਨਮ(੨੨ ਦਸੰਬਰ ੧੬੬੬) ਦੀ ਯਾਦਗਾਰ ਵੱਜੋਂ ਗੰਗਾ ਨਦੀ ਦੇ ਕਿਨਾਰੇ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ(੧੭੮੦-੧੮੩੯) ਨੇ ਇਸ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕਰਵਾਈ।

ਸਮਗੱਰੀ [ਓਹਲੇ]
੧ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ
੧.੧ ਸੰਗਤ
੧.੨ ਕੜਾਹ-ਪ੍ਰਸਾਦਿ
੨ ਬਾਹਰਲੇ ਲਿੰਕ
[ਸੋਧ]ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ



ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਸ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵੱਲੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਸਰਵਰਕ
"ਜਿਵੇਂ ਚਾਰਲਜ਼ ਵਿਲਕਿਨਜ਼ ਨੇ ਬਿਆਨਿਆ" ਲਿਖਾਰੀ ਪ੍ਰੋਫ਼ੈਸਰ ਕਿਰਪਾਲ ਸਿੰਘ ਚਾਰਲਜ਼ ਵਿਲਕਿਨਜ਼ ੧੮ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਇੱਕ ਸੋਧ-ਕਰਤਾ ਸੀ। ਆਪਜੀ ਨੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਅਤੇ ਫ਼ਾਰਸੀ ਦਾ ਵਿਆਕਰਣ ਤਿਆਰ ਕਰਵਾਇਆ ਅਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਪਿਤਾਮਾ ਭੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ੧ ਮਾਰਚ ੧੭੮੧ ਨੂੰ ਲਿਖਿਆ: "ਮੇਰੇ ਕਲਕੱਤਾ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਨੂੰ ਇੱਕ ਸੱਜਣ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ 'ਸਿੱਖ' ਨਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਫ਼ਿਰਕੇ ਦੇ ਲੋਕ ਜੋ ਹਿੰਦੂਆਂ ਅਤੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰੇ ਹਨ ਅਤੇ ਪਟਨਾ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਕਾਫ਼ੀ ਤਾਦਾਦ ਵਿੱਚ ਵਸੇ ਹੋਏ ਹਨ।" ਉਹ ਬਨਾਰਸ ਜਾਂਦੇ ਹੋਏ ਪਟਨਾ ਰੁਕੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਵਰਨਣ ਇਉਂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ:

"ਮੈਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਵਿਦਿਆਲਾ ਲੱਭਿਆ ਜੋ ਕਿ ਮਾਲ ਘਰ ਤੋਂ ਬਹੁਤੀ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਮੈਂ ਦਰਸ਼ਨੀ ਡਿਓਢੀ ਰਾਹੀਂ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਲੱਗਾ, ਮੈਨੂੰ ਦੋ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਹਰ ਫ਼ਿਰਕੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਖੁਲ੍ਹਾ ਹੈ ਪਰ ਅੰਦਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਮੈਨੂੰ ਜੁਤੀਆਂ ਉਤਾਰਨੀਆਂ ਪੈਣਗੀਆਂ। ਐਸਾ ਕਰਨ ਉਪਰੰਤ, ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਸੰਗਤ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਏ। ਸੰਗਤ ਦੀ ਤਾਦਾਦ ਇਤਨੀ ਸੀ ਕਿ ਪੂਰਾ ਹਾਲ ਭਰਿਆ ਪਿਆ ਸੀ।"

[ਸੋਧ]ਸੰਗਤ


ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ,ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ
ਸੰਗਤ ਹਾਲ ਦੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸੇ ਗਲੀਚੇ ਉੱਪਰ ਬੈਠੀ ਸੀ ਤਾਕਿ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਤੱਕ ਆਉਣ-ਜਾਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣੀ ਰਹੇ। ਇੱਕ ਚਿੱਟੀ ਦਾੜ੍ਹੀ ਵਾਲਾ ਬਜ਼ੁਰਗ ਮੱਥਾ ਟੇਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੁਰਬਾਣੀ ਕੀਰਤਨ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਤਬਲਾ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਛੈਣੇ ਲਈ ਕੁਝ ਲੋਕ ਸੰਗੀਤ ਕਰਨ ਲੱਗੇ। ਸੰਗਤ ਭੀ ਆਨੰਦ ਵਿੱਚ ਕੀਰਤਨ ਕਰਨ ਲੱਗੀ ਅਤੇ ਜਿਵੇਂ ਮੈਨੂੰ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਪਤਾ ਲੱਗਾ, ਕੀਰਤਨ ਇੱਕ, ਸਰਵ-ਵਿਆਪਕ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਉਸਤਤਿ ਵਿੱਚ ਸੀ।

ਮੈਨੂੰ ਅੰਦਰੂਨੀ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ, ਮੈਂ ਕਦੀ ਕਿਸੇ ਦੇ ਮੂਂ`ਹ ਉੱਤੇ ਅਜਿਹੇ ਆਨੰਦ ਦੇ ਭਾਵ ਨਹੀਂ ਸੀ ਵੇਖੇ ਜਿਹੇ ਉਸ ਬਜ਼ੁਰਗ ਦੇ ਮੂੰਹ ਉੱਪਰ ਸਨ। ਕੀ ਰਤਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਗਤ ਉੱਠ ਖੜ੍ਹੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਇੱਕ ਨੌਜੁਆਨ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਵੱਲ ਮੂੰਹ ਕਰਕੇ ਉੱਚੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਅਰਦਾਸ ਕਰਨ ਲੱਗਾ ਅਤੇ ਸੰਗਤ ਭੀ ਥੋੜ੍ਹੀ-ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ 'ਵਾਹਿਗੁਰੂ' ਉਚਾਰਦੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਲੰਗਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਲਈ ਗੁਜ਼ਾਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ।

[ਸੋਧ]ਕੜਾਹ-ਪ੍ਰਸਾਦਿ
ਦੋ ਆਦਮੀ ਇੱਕ ਲੋਹੇ ਦੀ ਵੱਡੀ ਕੜਾਹੀ ਲੈ ਕੇ ਆਏ ਅਤੇ ਇੱਕ ਸਟੂਲ ਉੱਪਰ ਰੱਖ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਨੂੰ ਪੱਤਲਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਅਤੇ ਕੁਝ ਲੋਕ ਪਲੇਟਾਂ ਵਿੱਚ ਕੜਾਹ-ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਪਾ ਕੇ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਵਰਤਾਉਂਦੇ ਰਹੇ। ਫ਼ਿਰ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾਸੇ ਭੀ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਅਤੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਵਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

                                                              ••KAMLA PUNJABI••

ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ


19ਵੀਂ ਸਦੀ ਦਾ ਇੱਕ ਤਨਜੋਰ ਚਿੱਤਰ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਈ ਬਾਲਾ ਅਤੇ ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਵਿਖਾਏ ਗਏ ਹਨ।
ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ (1459-1534), ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇ ਉਹ ਸਾਥੀ ਸਨ ਜਿਸਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਥ ਪੂਰੇ ਸੰਤਾਲੀ ਸਾਲ ਦਿਤਾ। ਭਾਈ ਮਰਦਾਨੇ ਲਈ ਪਹਾੜੀਆਂ ਦੀ ਸਰਦੀ, ਰੇਗਿਸਤਾਨਾਂ ਦੀ ਗਰਮੀ, ਜੰਗਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦਾ ਡਰ, ਉਜਾੜ ਅਤੇ ਵੀਰਾਨੇ ਵਿੱਚ ਭੁੱਖ ਪਿਆਸ ਜਾਂ ਘਰ ਦਾ ਮੋਹ, ਗੁਰੂ ਦਾ ਸਾਥ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਔਕੜ ਨਾ ਬਣੇ। ਗੁਰੂ ਨੇ ਉਸ ਵਿੱਚੋਂ ਪੰਜ ਵਿਕਾਰ-ਕਾਮ, ਕ੍ਰੋਧ, ਲੌਭ, ਮੋਹ ਅਤੇ ਹੰਕਾਰ ਕੱਢ ਕੇ ਪੰਜ ਗੁਣ-ਸਤ ਸੰਤੋਖ ਸਬਰ, ਦਇਆ ਅਤੇ ਧਰਮ ਉਸ ਵਿੱਚ ਭਰ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਉਸਨੂੰ ਇੱਕ ਸੰਤ ਅਤੇ ਸਾਰਿਆਂ ਦਾ ਭਰਾ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਣ ਬਖਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਭਾਈ ਮਰਦਾਨੇ ਦਾ ਜਨਮ 1459 ਨੂੰ ਰਾਇ-ਭੋਇ ਦੀ ਤਲਵੰਡੀ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਭਾਈ ਮਰਦਾਨਾ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨਾਲੋਂ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਨੌਂ ਸਾਲ ਵੱਡਾ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਪਿਤਾ, ਮੀਰ ਬਾਦਰੇ ਪਿੰਡ ਦਾ ਮਰਾਸੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਚਿੱਠੀ ਪਤਰ ਭੇਜਣ ਦਾ ਸਾਧਨ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਮਰਾਸੀ ਇਹ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸੁਨੇਹੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਿਸ਼ਤੇਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਜਾ ਕੇ ਦਿੰਦੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਭ ਜ਼ਬਾਨੀ ਯਾਦ ਰਖਣਾ ਪੈਂਦਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਬਾਨ ਉੱਪਰ ਸਭ ਨੂੰ ਯਕੀਨ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਹਰ ਇੱਕ ਦੇ ਘਰ ਰਹਿ ਸਕਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਹਰ ਇੱਕ ਦੇ ਘਰ ਦਾ ਖਾ ਪੀ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਜਮਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਇੱਜ਼ਤ ਖਾਤਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਚੰਗੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਸੀ। ਉਹ ਜਾਂਦੇ ਆਂਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਰਸਤੇ ਦੀਆਂ ਤਕਲੀਫਾਂ ਸਹਾਰਨਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਦਤ ਬਣ ਚੁਕੀ ਸੀ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕਲੇ ਹੋਣ ਕਾਰਣ ਆਪਣਾ ਆਪ ਬਹਿਲਾਉਣ ਲਈ, ਗਾਉਣਾ ਅਤੇ ਵਜਾਉਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸ਼ੁਗਲ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਚਰਣ ਉੱਚਾ ਹੋਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਗੁਣ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।

ਭਾਈ ਮਰਦਾਨੇ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਖਾਨਦਾਨ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਚੰਗਿਆਈਆਂ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਰਬਾਬ ਵਜਾਉਣ ਦਾ ਖਾਸ ਗੁਣ ਸੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਸ ਨੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀ ਰਚੀ ਬਾਣੀ ਉੱਨ੍ਹੀਂ ਰਾਗਾਂ ਵਿੱਚ ਗਾਇਨ ਕੀਤੀ।

                                                                   ••KAMLA PUNJABI••

ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ


ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਮੱਥੇ ਟਿਕਾ ਲਗਾਂਦੇ ਹੋਏ, ਅਤੇ ਗੁਰਤਾ ਦੀ ਰਸਮ ਅਦਾ ਕਰਦੇ ਹੋਏ।
ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਭਾਈ ਸੁਘਾ ਦੇ ਘਰ ਮਾਤਾ ਗੌਰਾਂ ਦੀ ਕੁਖੋ, ਪਿੰਡ ਕਥੂ ਨੰਗਲ, ਜ਼ਿਲਾ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਮਾਪਿਆਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਂ ਬੁੜਾ ਰੱਖਿਆ। ਕੁਝ ਚਿਰ ਮਗਰੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਾਪੇ ਪਿੰਡ ਰਮਦਾਸ ਆ ਵੱਸੇ। ਉਹ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮੱਝਾਂ ਦੇ ਵਾਗੀ ਬਣੇ। ਜਦ ਉਹ ਬਾਰਾਂ ਵਰਿਆਂ ਦੇ ਸਨ, ਤਦ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਰਮਦਾਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਪਾਸ ਆ ਟਿਕੇ। ਬੁੜਾ ਜੀ ਵੀ ਮੱਝਾਂ ਚਾਰਦੇ ਓਥੇ ਆ ਗਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਸੁਣਿਆ। ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਰੋਜ਼ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕੋਲ ਆਉਦੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਉਪਦੇਸ਼ ਸੁਣਦੇ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਵਾਸਤੇ ਦੁਧ ਲਿਆ ਕੇ ਭੇਟ ਕਰਦੇ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਬੁੜਾ ਜੀ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਪੁਛਿਆ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਬੁੜਾ ਜੀ ਦੇ ਜਬਾਬ ਸੁਣ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕੇ 'ਤੂੰ ਹੈਂ ਤਾਂ ਬੱਚਾ, ਪਰ ਗੱਲਾਂ ਬੁਢਿਆਂ ਵਾਲਿਆਂ ਕਰਦਾ ਹੈਂ। ਤੂੰ ਬੱਚਾ ਨਹੀਂ, ਤੂੰ ਬੁੱਢਾ ਹੈਂ।' ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਬੁੜਾ ਜੀ ਦਾ ਨਾਂ 'ਬੁੱਢਾ ਜੀ' ਪੈ ਗਿਆ। ਸਿੱਖ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਆਖਦੇ ਹਨ।

ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਨੇ ਸਿੱਖੀ ਧਾਰਨ ਕੀਤੀ, ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਸਿੱਖ ਬਣ ਗਏ। ਉਹ ਘਰ-ਬਾਰ ਛੱਡ ਕੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਦਰਬਾਰੇ ਰਹਿਣ ਲੱਗ ਪਏ। ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਸੰਗਤਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ, ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਖੇਤੀ-ਬਾੜੀ ਦਾ ਕੰਮ ਨਿਬਾਹੁੰਦੇ ਅਤੇ ਨਾਮ ਜਪਦੇ ਰਹਿੰਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਨਮੂਨਾ ਬਣਾਇਆ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ 'ਨਾਮ ਜਪਣ, ਕਿਰਤ ਕਰਨ ਤੇ ਵੰਡ ਕੇ ਛਕਣ' ਦੇ ਉਪਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਕਮਾ ਕੇ ਇਖਾਇਆ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਪਰ ਬਹੁਤ ਪਰਸੰਨ ਸਨ, ਅਤੇ ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਗੱਦੀ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ ਜੀ ਨੂੰ ਸੌਂਪੀ, ਤਾਂ ਗੁਰੂ ਜੀ ਨੇ ਗੁਰਆਈ ਦੀ ਰਸਮ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਪਾਸੋਂ ਅਦਾ ਕਰਵਾਈ। ਮਗਰੋਂ ਤੀਜੀ, ਚੋਥੀ, ਪੰਜਵੀਂ ਤੇ ਛੇਵੀਂ ਪਾਤਸ਼ਾਹੀ ਨੂੰ ਗੁਰਤਾ ਦੀ ਰਸਮ ਵੀ ਬਾਬਾ ਬੁੱਢਾ ਜੀ ਹੀ ਕਰਦੇ ਰਹੇ।

ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ

ਸਿੱਖੀ ਨੂੰ ਦਸ ਗੁਰੂਆਂ, ਜਿੰਨਾਂ ਨੂੰ ਅਧਿਆਪਕ ਜਾਂ ਮਾਸਟਰ ਦੇ ਤੌਰ ਕੇ ਜਾਣਿਆ ਜਾਦਾ ਹੈ, ਨੇ 1469 ਤੋਂ 1708 ਵਿੱਚ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਅਧਿਆਪਕ ਰੂਹਾਨੀ ਜੋਤ ਸਨ, ਜਿੰਨਾਂ ਦੀ ਜਿੰਦਗੀ ਦਾ ਮੁੱਖ ਮਕਸਦ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਭਲਾਈ ਹੀ ਮਕਸਦ ਸੀ। ਹਰ ਗੁਰੂ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਗੁਰੂ ਰਾਹੀਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆ ਦਾ ਸਮਰਥਨ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸ਼ਾਮਿਲ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੀ ਨੀਂਹ ਤਿਆਰ ਹੋਈ। ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਪਹਿਲੇ ਗੁਰੂ ਸਨ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਆਖਰੀ। ਜਦੋਂ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਤਿਆਗਿਆ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਆਖਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ ਗੁਰੂ ਬਣਾਇਆ।

#   ਨਾਂ                    ਗੁਰਗੱਦੀ                     ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਉਸਤਵ               ਜੋਤੀ ਜੋਤ            ਉਮਰ  ਪਿਤਾ                  ਮਾਤਾ

1   ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ   15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1469    15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1469    22 ਸਤੰਬਰ 1539  69     ਮਹਿਤਾ ਕਾਲੂ         ਮਾਤਾ ਤ੍ਰਿਪਤਾ
2   ਗੁਰੂ ਅੰਗਦ ਦੇਵ   7 ਸਤੰਬਰ 1539      31 ਮਾਰਚ 1504    29 ਮਾਰਚ 1552     48     ਬਾਬਾ ਫੇਰੂ ਮੱਲ         Mata Ramo
3   ਗੁਰੂ ਅਮਰਦਾਸ   25 ਮਾਰਚ 1552           5 ਮਈ 1479           1 ਸਤੰਬਰ 1574     95     Tej Bhan Bhalla  Bakht Kaur
4   ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ           29 ਅਗਸਤ 1574   24 7 ਸਤੰਬਰ 1534   1 ਸਤੰਬਰ 1581     47     ਬਾਬਾ ਹਰੀਦਾਸ         ਮਾਤਾ ਦਇਆ ਕੌਰ
5   ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ   28 ਅਗਸਤ 1581   15 ਅਪ੍ਰੈਲ 1563    30 ਮਈ 1606     43     ਗੁਰੂ ਰਾਮਦਾਸ         ਮਾਤਾ ਭਾਨੀ
6   ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ   30 ਮਈ 1606          19 ਜੂਨ 1595           3 ਮਾਰਚ 1644     49     ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਦੇਵ         ਮਾਤਾ ਗੰਗਾ
7   ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ   28 ਫ਼ਰਵਰੀ 1644   26 ਫ਼ਰਵਰੀ 1630   6 ਅਕਤੂਬਰ 1661  31     ਬਾਬਾ ਗੁਰਦਿੱਤਾ         ਮਾਤਾ ਨਿਹਾਲ ਕੌਰ
8   ਗੁਰੂ ਹਰਿ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ   6 ਅਕਤੂਬਰ 1661   7 ਜੁਲਾਈ 1656           30 ਮਾਰਚ 1664      8      ਗੁਰੂ ਹਰਿਰਾਇ         ਮਾਤਾ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਕੌਰ
9   ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ   20 ਮਾਰਚ 1665    1st ਅਪ੍ਰੈਲ 1621   11 ਨਵੰਬਰ 1675  54     ਗੁਰੂ ਹਰਗੋਬਿੰਦ         Mata Nanki
10   ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ11 ਨਵੰਬਰ 1675   22 ਦਸੰਬਰ 1666   6 ਅਕਤੂਬਰ 1708  42  ਗੁਰੂ ਤੇਗ ਬਹਾਦਰ         ਮਾਤਾ ਗੁਜਰੀ

---

ਤਖ਼ਤ

ਤਖ਼ਤ ਸ੍ਰੀ ਕੇਸਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ, ਅਨੰਦਪੁਰ।
ਤਖ਼ਤ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ, ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ।
ਤਖ਼ਤ ਸਚਖੰਡ ਸ੍ਰੀ ਹਜ਼ੂਰ ਸਾਹਿਬ, ਨੰਦੇੜ।
ਤਖ਼ਤ ਸ੍ਰੀ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ, ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ।
ਤਖਤ ਸ੍ਰੀ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ, ਪਟਨਾ।

---

ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ

ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਂ ਪਿਆਰੀਆਂ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਨੇ ਇਹਨਾਂ ਪੰਜਾ ਨੂੰ "ਪਿਆਰਿਆਂ" ਦਾ ਮਾਨ ਤਾਂ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਵੀ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਨੇ ਖਾਲਸਾ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਨ ਬਖਸ਼ਿਆ ਅਤੇ ਕਿਹਾ ਇਹਨਾਂ ਦਾ ਹੁਕੁਮ ਮੈਨੂੰ ਸਦਾ ਪਰਵਾਨ ਹੋਵੇਗਾ।

ਇਹ ਪੰਜ ਪਿਆਰੇ ਸਨ:-

ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਸਿੰਘ ਜੀ
ਭਾਈ ਦਇਆ ਸਿੰਘ ਜੀ
ਭਾਈ ਧਰਮ ਸਿੰਘ ਜੀ
ਭਾਈ ਹਿੰਮਤ ਸਿੰਘ ਜੀ
ਭਾਈ ਮੋਹਕਮ ਸਿੰਘ ਜੀ

---

ਪੰਜ ਕਕਾਰ ਹਨ:-

੧. ਕੇਸ
੨. ਕੰਘਾ
੩. ਕੜਾ
੪. ਕਿਰਪਾਨ
੫. ਕਛਹਿਰਾ



1. ਕੇਸ

ਕੇਸ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਦੀ ਮੋਹਰ ਹਨ, ਸਿੱਖ ਗੁਰੂ ਦਾ ਹੁਕਮ ਮੰਨ ਕੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਦਸਤਾਰ ਅਤੇ ਕੇਸਕੀ ਸਜਾਉਂਦੇ ਹਨ ਤੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਦਾ ਲਈ ਕਾਇਮ ਰੱਖਦੇ ਹਨ, ਪੈਰ ਦੇ ਅੰਗੂਠੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਸਿਰ ਦੀ ਚੋਟੀ ਤੱਕ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਨਾ ਕਰਕੇ ਗੁਰੂ ਦੀ ਬਖਸ਼ਸ਼ ਲੈਂਦੇ ਹਨ।


2.ਕੰਘਾ
ਕੰਘਾ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਸਫਾਈ ਸੰਭਾਲ ਵਾਸਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੁਆਰਾ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕੰਘਾ ਜਿੱਥੇ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਸਫਾਈ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਉੱਥੇ ਸਾਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੇਸਾਂ ਦੀ ਸਫਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਮਨ ਦੀ ਸਫਾਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਏ।


3.ਕੜਾ
ਕੜਾ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਹੁਣ ਗੁਰੂ ਵਾਲਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਪ੍ਰਤਿਗਿਆ ਨੂੰ ਨਿਭਾਉਣ ਲਈ ਸਿੱਖ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲੋਹੇ ਵਰਗੀ ਦ੍ਰਿੜਤਾ ਅਤੇ ਬਲ ਪੈਦਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਕੜਾ ਸੁਚੇਤ ਕਰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਗੁਰੂ ਦਾ ਸਿੱਖ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਉਸ ਨੇ ਗੁਰਮਤ ਦੇ ਨਿਯਮ ਪਾਲਣੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੋਈ ਕੁਕਰਮ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ.


4.ਕਿਰਪਾਨ
ਕਿਰਪਾਨ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬਖਸ਼ਸ਼ ਅਤੇ ਹਉਮੇ ਤੇ ਹੰਕਾਰ ਨੂੰ ਮਾਰਨ ਵਾਲੀ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਚਿਨ੍ਹ ਹੈ। ਕਿਰਪਾਨ ਸਦਾ ਗਾਤਰੇ ਵਿੱਚ ਰੱਖਣੀ ਹੈ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਹੁਕਮ ਮੰਨ ਕੇ ਸਰੀਰ ਤੇ ਧਾਰਨ ਕਰਨੀ ਹੈ। ਬੁਰਾਈਆਂ ਦੇ ਅਧੀਨ ਭੈੜੇ ਮਨੁੱਖ ਜੁਲਮ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਦੀ ਅਤੇ ਮਾਨਵਤਾ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।

5.ਕਛਹਿਰਾ
ਕਛਹਿਰਾ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਹੁਕਮ ਵਿੱਚ ਪਹਿਨਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੀ ਇਹ ਬਖਸ਼ੀ ਹੋਈ ਦਾਤ ਸਿੱਖ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਵਿਸ਼ੇ ਵਿਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਵਾਸ਼ਨਾਵਾਂ ਤੇ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

History

Main article: History of the Punjab


Ranjit Singh, Maharaja of Punjab ca. 1835–40
The Partition of India in 1947 split the former Raj province of Punjab; the mostly Muslim western part became the Pakistani province of West Punjab and the mostly Sikh and Hindu eastern part became the Indian province of Punjab. Many Sikhs and Hindus lived in the west, and many Muslims lived in the east, and so partition saw many people displaced and much intercommunal violence. Several small Punjabi princely states, including Patiala, also became part of India. In 1950, two new states were created; the former Raj province became the state of Punjab, while the princely states were combined into the Patiala and East Punjab States Union (PEPSU). Himachal Pradesh was created as a union territory from several princely states and Kangra district. In 1956, PEPSU was merged into Punjab state, and several northern districts of Punjab in the Himalayas were transferred to Himachal Pradesh.


The golden throne of Maharaja Ranjit Singh
The capital of the undivided Punjab Province, Lahore, ended up in Pakistan after partition, so a new capital for Indian Punjab was built at Chandigarh. After years of struggle by the Akali leadership(Punjabi Suba Movement) and detention of thousands of sikhs and loss of many lives Punjab was divided on linguistic basis.On 1 November 1966, the mostly Hindi-speaking southern half of Punjab became a separate state, Haryana. Chandigarh was on the border between the two states, and became a separate union territory but serves as the capital of both Punjab and Haryana. Chandigarh was due to transfer to Punjab in 1986, but this has been delayed pending an agreement on which parts of the Hindi-speaking areas of Abohar and Fazilka, in Firozpur District, should be transferred to Haryana in exchange.
During the 1970s, the Green Revolution brought increased economic prosperity for the Punjab, mainly due to Pratap Singh Kairon, the late Sikh leader. However, a growing polarisation between the Indian National Congress led central government and the main Sikh political party, the Shiromani Akali Dal, began to widen during the 1970s. The hostility and bitterness arose from what was widely seen by the Sikhs as increasing alienation, centralization and discriminatory attitudes towards Punjab by the Government of India. This prompted the Shiromani Akali Dal to unanimously pass the Anandpur Sahib Resolution which among other things called for granting maximum autonomy for the Punjab and other states and limiting the role and powers of the Central Government.


Dalip Singh Sukerchakia, the last Maharaja of Punjab
Some Sikhs demanded equal rights that were promised at the time of partition while some wanted an independent state called Khalistan and a number of militants began targeting officials and people opposed to their point of view whom they termed as agents of the Central Government . Jarnail Singh Bhindranwale was the leader of Damdami Taksal, a 300-year old Sikh educational organisation, and in later years was called the leader of the separatist movement, even though during his life he never voiced support or opposition to the idea of Khalistan, he merely claimed that if the Harmandir Sahib was attacked, then and only then would Khalistan become a reality. The idea of Khalistan was something that was given prominence by the Govt. as it gave the impression that Sikhs were terrorists who were looking for trouble. Jarnail Singh, along with his supporters, sought shelter inside the Akal Takht in the Golden Temple in Amritsar. Fearing arrest, Bhindranwale with help from Major General Shabeg Singh, unofficial hero of 1971 war who had been implicated in false cases and even refused a trial because he had upset Indira Gandhi by refusing to arrest Jai Prakash Narain,took refuge in the heavily fortified temple. The Indian army finally assaulted the Golden Temple to take out the armed militants in June, 1984, when thousands of pilgrims had thronged the Temple for celebration of Shaheedi Gurpurab. However, Operation Bluestar was poorly planned and coordinated, leading to heavy military and civilian casualties. The loss of thousands of innocent lives was claimed as poor coordination by the Indira Gandhi Govt., but Sikhs the world over knew it was a deliberate attempt to "break the back of Sikhs" as thousands of bodies were dumped into municipal lorries and illegally cremated, before the foreign media was allowed to enter Amritsar. After Operation Blue Star, nearly all of the Akali leadership was thrown into jail and so were thousands of pilgrims. In the months to follow, Operation Woodrose, was launched by the army to capture the militants who had fled to the villages near Pakistan border and camped there.
As a result, the situation in Punjab deteriorated into anarchy with a rise in militancy. By the early 1990s, after many years of violence across Punjab, the militants' struggle for Khalistan had lost much of the sympathy gained after the assault on the Golden Temple and what little armed resistance remained was eliminated and forced underground. In the following years there was concern over alleged human rights abuses conducted by the central and state government against Sikhs, and many human rights organisations were not allowed in the Punjab at the time.[9]
Punjab's economy was acutely affected in the 1980s and early 1990s. However in recent times, there have been serious attempts by the Central Government to diminish resentment and strong feelings of Punjabis over the issue. Punjab's economy is now on the path to recovery. However, corruption and violence continues to hamper the state. In recent times, there is growing concern in the state about the immigration of labourers from other Indian states such as Orissa, eastern Uttar Pradesh and Bihar. Around 10% of Punjab's population is now made up of migrants from these states. The Sikhs are concerned that they will soon become a minority in the state, and allege that the unchecked immigration is encouraged by the government.[10] The pro-Khalistan organization Dal Khalsa (International) has blamed the problems like rising crime rate and unemployment on immigration. On the other hand the leaders like Tarsem Jodha have stated that immigration is vital to Punjab's economy since the landlords of Punjab have always relied on immigrants for labour.[10]


                                                                                              ••KAMLA PNJABI••

Gurdas Maan (Punjabi: ਗੁਰਦਾਸ ਮਾਨ, gurdās mān) is an Indian singer, songwriter, choreographer, and actor. He was born on 4 January 1957 in Giddarbaha, Muktsar, Punjab, India. He gained national attention in India in 1980 with the song Dil Da Mamla Hai. Since then he has gone on to record over 27 albums and has written over 200 songs.

Early life

Gurdas Maan was born on 4th January, 1957 in a jatt, Sikh family of Punjabi[1][2] background in Giddarbaha Muktsar, Punjab (India). His parents are Tej Kaur and Sardar Gurdev Singh Maan. Maan was formally educated in Malout. After completing his education there, his parents enrolled him into a further education institute in Patiala. As a keen sports enthusiast Maan was fascinated by the National Institute of Sports in the city; this prompted him to join the N.I.S and gain a Masters Degree in Physical Education.
He belived in so many dehdhari BABAs.He took part in youth festivals organized by various universities and won several awards for his singing and acting, always supported by his friends. He competed in many athletic events and won medals including a bronze at the National Championship as well as achieving a black belt in judo.[2]


1980s
In one of his stage plays he performed a song which he had written himself called Dil Da Mamla Hai. The play was seen by a producer for Doordarshan Kendra Jalandhar, the producer who thought the song to have potential approached Maan with a proposition for a TV performance of the song to which Maan agreed. When the song was aired on 31 December 1980 it gained national attention and Gurdas Maan became a national figure. The success of the song attracted the attention of HMV who wanted to record and release the song. It was with HMV that Maan eventually released his debut album with a year later in 1981. When Maan began his career as a solo performer in India, the music industry was dominated by duet artists and Maan reportedly declined many offers to become part of a duet as he wished to perform and become a successful solo artist. Since his debut Maan mostly performed as a solo artist.
During his early career he also wrote and directed TV programs such as POP Time for the Doordarshan Network in Delhi.



1990s and 2000s
Gurdas Maan is often credited with raising Punjabi folk music from a regional level mostly in the Punjab to gain international recognition. His album Apna Punjab won Best Album at the 1998 Asian Pop and Media Awards held in Birmingham. Maan also won Best Song for the title track and Best International Artist the same year. In addition to these awards, Maan more recently won three music awards of Best Lyrics (Kudiye), Best Song (Heer), as well as Best Singer of the Year at the ETC Channel Punjabi Music Awards on 6 March 2005.

[edit]Awards & Honours
Gurdas Maan has received an honorary degree of Doctor of Music from the University of Wolverhampton on 7 Sept 2010.[3]
On other fronts, Gurdas Maan has also starred in blockbuster Bollywood films and has received numerous awards, including the Jury’s Award, presented to him by the President of India in 2005.
In 2009 he won "Best International Album" at the UK Asian Music Awards for Boot Polishan.[4]
[edit]Film
Gurdas Maan is best known as an actor for his performances in two films: Waris Shah-Ishq Da Waaris (2006), which was nominated as India's selection for the Academy Awards, and Shaheed-E-Mohabbat (1999), the film which tells the real-life story of Boota Singh.
Gurdas also appeared in the hit film Shaheed Udham Singh (2000), in which he played the role of Bhagat Singh, a Sikh man with no prejudices based on religion, caste or creed. As a singer Gurdas Maan has worked with music directors such as Laxmikant Pyarelal, Bappi Lahiri, Anu Malik, Nadeem Sharvan, Amar Haidipur, Charanjeet Ahuja, and Jaswant Bhanyra .
He also starred alongside Juhi Chawla in the epic Des Hoyaa Pardes (2004), an emotional film illustrating the tragedies faced by the people of Punjab in the 1980s. He adopted the role of a son of a well-respected Jatt (bilingual separtist) Gurdev Singh Somal. He falls in love with a high ranking police officer’s daughter. Before the wedding, the father is murdered by separatists. This tale soon twists in to the inevitable demise of Gurshaan (Gurdas Maan). This movie was based on actual events.
Aside from singing in Punjabi, he is fluent in Hindi, Bengali, Tamil, Haryanvi and Rajasthani. As an actor he has performed in Punjabi, Hindi and Tamil movies, but he is best known for his starring role in Waris Shah-Ishq Da Waaris, a depiction of the Punjabi poet Waris Shah during the creation of his epic poem Heer Ranjha, again co-starring Juhi Chawla and Divya Dutta. He also made a special appearance in Veer-Zaara with Shahrukh Khan and Preity Zinta.
He has also appeared in Ucha Dar Babe Nanak Da (1982), Mamla Garbar Hai (1984), Long Da Lishkara (1986), Qurbani Jatt Di (1990), Pratigya (1990), Roohani Taaqat (1991), Saali Adhi Ghar Waali (1992), Wanted: Gurdas Maan Dead or Alive (1994), Kachehri (1994), and Zindagi Khoobsoorat Hai (2002).



Personal life

Maan is married to Manjit and has one son Gurikk who has done his schooling from Yadavindra Public School, Patiala. He also studied at Eton College.[2]
In Karnal, Haryana, India on 20 January 2007 Maan was involved in a car accident in which his imported Range Rover SUV was hit and severely damaged by a truck near the town of Madhuban in Haryana. Maan escaped with minor injuries on his face, hands and chest. He was subsequently admitted to a Mohali hospital where he was examined by doctors who announced to the press that other than these minor injuries he was unharmed and fully fit.
This was the second car accident of two that Gurdas Maan was involved in. In both cases he escaped with minor injuries. The first accident was a head on collision between Maan's vehicle and a truck on 9 January 2001 at a village near Rupnagar, Punjab. In this accident Maan's driver was killed. Gurdas Maan later admitted that his driver asked him to wear his seat-belt minutes before the accident. Maan believes that if it had not been for his driver's advice, he would have been dead as well. Later he wrote and performed a song Baithi sade naal savari utter gayi dedicated to his driver, who was also his good friend.
During a radio interview Maan revealed to the host, Gagan Grewal, that he is an avid supporter of Manchester United football club.[5]


ALBUM;


2009: Dukhan Nu Bana Ke Apna
2009: Legends of the Five Rivers - Vol. 1-4
2008: Bekadraan Naal Pyar (T-Series)
2008: Boot Polishan (Sai Creations/UK BOX OFFICE)
2005: Vilayatan (T-Series/MovieBox)
2004: Heer (T-Series)
2003: Punjeeri (T-Series/MovieBox/Music Waves)
2001: Pyar Kar Lai (Tips)
1999: Jaadugarian (Venus)
1998: Dil Hona Chahida Jawaan (Venus)
1997: Yaar Mera Pyar (T-Series)
1996: Chaklo Chaklo (T-Series)
1995: Ishq Na Dekhe Zaat
1994: Aaja Sajna
1994: Ishq Da Giddha (Tips)
1993: Ghar Bhulgi Morh Te Ake
1993: Than Than Gopal (RMI)
1993: Aakarh Aa Hi Jaandi-E'(Music Bank)
1992: Larh Geya Pecha
1991: Dil Da Badshah
1990: Mohabbat Zindabad
1989: Akhiyaan Udeek Dian
1988: Chakkar
1988* Raat Suhani'
1988: Chugliyaan
1988: Wah Ni Jawaniye
1987: Geetan Bhari Patari
1986: Nacho Babeyo
1985: Kurian Ne Judo Sikh Lai
1984: Peer Tere Jaan Di
1983: Masti
1982: Dil Saaf Hona Chahida
1982: Disco Vichari
1981: Dil Da Mamla Hai

FILMS;


2011: Amrit-Tha real power
2011: Yaar Punjabi
2010: Chak Jawana
2010: Sukhmani - Hope for Life
2009: Mini Punjab (Speed OXL Films)
2008: Yaariyan (Universal)
2007: Mummy-Ji (special appearance) (Universal)
2006: Waris Shah - Ishq Daa Waaris (MovieBox)
2004: Des Hoyaa Pardes (Universal)
2004: Veer Zaara (special appearance)(Yash Raj Films)
2002: Zindagi Khoobsoorat Hai
2000: Shaheed Udham Singh (MovieBox)
1999: Shaheed-E-Mohabbat
1999 Sirf Tum (special appearance)
1995: Subedaar
1994: Kachehri
1994: Wanted: Gurdas Maan Dead or Alive
1992: Saali Adhi Ghar Waali
1991: Roohani Taaqat
1990: Pratigya
1990: Qurbani Jatt Di
1990: Dushmani Di Aag
1988: Baghavaat
1987: Chhora Haryana Da
1986: Ki Banu Duniyan Da
1986: Gabroo Punjab Da
1986: Laung Da Lashkara
1985: Patthar Dil
1984: Mamla Garbar Hai
1982: Ucha Dar Babe Nanak Da

Ik Onkar (also ੴ, ਇੱਕ ਓਅੰਕਾਰ, Ikk Oankar) is a central tenet of Sikh religious philosophy.[1] It is a symbol of the unity of God in Sikhism, and is found on all religious scriptures and places such as Gurdwaras.
Derived from Sanskrit, Ik Onkār is the first phrase in the Mul Mantra referring to the existence of "one God;"[2] It is found in the Gurmukhi script[3] and is consequently also part of the Sikh morning prayer, Japji Sahib. It is a combination of two characters: the numeral Ik (one) and the first letter of the word Onkar (God) - which also happens to be the first letter of the Gurmukhī script, with a specially adapted vowel symbol.

In Mul Mantra



Illuminated Adi Granth folio with nisan (Mul Mantra) of Guru Gobind Singh, showing Ik Onkār. Collection of Takht Sri Harimandir Sahib, Patna.
It was also the opening phrase of the Mul Mantra, present as opening phrase in the Guru Granth Sahib, and the first composition of Guru Nanak. Further, the Mul Mantra is also at the beginning of the Japji Sahib, followed by 38 hymns and a final Salok at the end of this composition.
Simplified transliteration: ik ōnkār satināmu karatā puraku nirabhǎ'u niravèr akāl mūrat ajūnī sèbhang guraprasād ||
English: One Universal Creator, the Name is Truth, Creative Being (personified), Without fear, Without hatred, timeless Image, beyond birth, Self-existent, by the Guru's Grace.

The phrase's monotheistic quality is further clarified by Guru Nanak in his composition (Guru Nanak, Guru Granth Sahib, 929).:
onkār brahamā utapata
"From Onkār, the Creator Brahma was created."
[citation needed]
Stating that God, creating Brahma, predated that being.

ੴ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰਵੈਰੁ ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਅਜੂਨੀ ਸੈਭੰ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥
ੴ सति नामु करता पुरखु निरभउ निरवैरु अकाल मूरति अजूनी सैभं गुर प्रसादि ॥
Ik▫oaʼnkār saṯ nām karṯā purakẖ nirbẖa▫o nirvair akāl mūraṯ ajūnī saibẖaʼn gur parsāḏ.
One Universal Creator God. The Name Is Truth. Creative Being Personified. No Fear. No Hatred. Image Of The Undying, Beyond Birth, Self-Existent. By Guru's Grace ~

॥ ਜਪੁ ॥
जपु ॥
Jap.
Chant And Meditate:

ਆਦਿ ਸਚੁ ਜੁਗਾਦਿ ਸਚੁ ॥
आदि सचु जुगादि सचु ॥
Āḏ sacẖ jugāḏ sacẖ.
True In The Primal Beginning. True Throughout The Ages.

ਹੈ ਭੀ ਸਚੁ ਨਾਨਕ ਹੋਸੀ ਭੀ ਸਚੁ ॥੧॥
है भी सचु नानक होसी भी सचु ॥१॥
Hai bẖī sacẖ Nānak hosī bẖī sacẖ. ||1||
True Here And Now. O Nanak, Forever And Ever True. ||1||

ਸੋਚੈ ਸੋਚਿ ਨ ਹੋਵਈ ਜੇ ਸੋਚੀ ਲਖ ਵਾਰ ॥
सोचै सोचि न होवई जे सोची लख वार ॥
Socẖai socẖ na hova▫ī je socẖī lakẖ vār.
By thinking, He cannot be reduced to thought, even by thinking hundreds of thousands of times.

ਚੁਪੈ ਚੁਪ ਨ ਹੋਵਈ ਜੇ ਲਾਇ ਰਹਾ ਲਿਵ ਤਾਰ ॥
चुपै चुप न होवई जे लाइ रहा लिव तार ॥
Cẖupai cẖup na hova▫ī je lā▫e rahā liv ṯār.
By remaining silent, inner silence is not obtained, even by remaining lovingly absorbed deep within.

ਭੁਖਿਆ ਭੁਖ ਨ ਉਤਰੀ ਜੇ ਬੰਨਾ ਪੁਰੀਆ ਭਾਰ ॥
भुखिआ भुख न उतरी जे बंना पुरीआ भार ॥
Bẖukẖi▫ā bẖukẖ na uṯrī je bannā purī▫ā bẖār.
The hunger of the hungry is not appeased, even by piling up loads of worldly goods.

ਸਹਸ ਸਿਆਣਪਾ ਲਖ ਹੋਹਿ ਤ ਇਕ ਨ ਚਲੈ ਨਾਲਿ ॥
सहस सिआणपा लख होहि त इक न चलै नालि ॥
Sahas si▫āṇpā lakẖ hohi ṯa ik na cẖalai nāl.
Hundreds of thousands of clever tricks, but not even one of them will go along with you in the end.

ਕਿਵ ਸਚਿਆਰਾ ਹੋਈਐ ਕਿਵ ਕੂੜੈ ਤੁਟੈ ਪਾਲਿ ॥
किव सचिआरा होईऐ किव कूड़ै तुटै पालि ॥
Kiv sacẖi▫ārā ho▫ī▫ai kiv kūrhai ṯutai pāl.
So how can you become truthful? And how can the veil of illusion be torn away?

ਹੁਕਮਿ ਰਜਾਈ ਚਲਣਾ ਨਾਨਕ ਲਿਖਿਆ ਨਾਲਿ ॥੧॥
हुकमि रजाई चलणा नानक लिखिआ नालि ॥१॥
Hukam rajā▫ī cẖalṇā Nānak likẖi▫ā nāl. ||1||
O Nanak, it is written that you shall obey the Hukam of His Command, and walk in the Way of His Will. ||1||

ਹੁਕਮੀ ਹੋਵਨਿ ਆਕਾਰ ਹੁਕਮੁ ਨ ਕਹਿਆ ਜਾਈ ॥
हुकमी होवनि आकार हुकमु न कहिआ जाई ॥
Hukmī hovan ākār hukam na kahi▫ā jā▫ī.
By His Command, bodies are created; His Command cannot be described.

ਹੁਕਮੀ ਹੋਵਨਿ ਜੀਅ ਹੁਕਮਿ ਮਿਲੈ ਵਡਿਆਈ ॥
हुकमी होवनि जीअ हुकमि मिलै वडिआई ॥
Hukmī hovan jī▫a hukam milai vadi▫ā▫ī.
By His Command, souls come into being; by His Command, glory and greatness are obtained.

ਹੁਕਮੀ ਉਤਮੁ ਨੀਚੁ ਹੁਕਮਿ ਲਿਖਿ ਦੁਖ ਸੁਖ ਪਾਈਅਹਿ ॥
हुकमी उतमु नीचु हुकमि लिखि दुख सुख पाईअहि ॥
Hukmī uṯam nīcẖ hukam likẖ ḏukẖ sukẖ pā▫ī▫ah.
By His Command, some are high and some are low; by His Written Command, pain and pleasure are obtained.

ਇਕਨਾ ਹੁਕਮੀ ਬਖਸੀਸ ਇਕਿ ਹੁਕਮੀ ਸਦਾ ਭਵਾਈਅਹਿ ॥
इकना हुकमी बखसीस इकि हुकमी सदा भवाईअहि ॥
Iknā hukmī bakẖsīs ik hukmī saḏā bẖavā▫ī▫ah.
Some, by His Command, are blessed and forgiven; others, by His Command, wander aimlessly forever.

ਹੁਕਮੈ ਅੰਦਰਿ ਸਭੁ ਕੋ ਬਾਹਰਿ ਹੁਕਮ ਨ ਕੋਇ ॥
हुकमै अंदरि सभु को बाहरि हुकम न कोइ ॥
Hukmai anḏar sabẖ ko bāhar hukam na ko▫e.
Everyone is subject to His Command; no one is beyond His Command.

ਨਾਨਕ ਹੁਕਮੈ ਜੇ ਬੁਝੈ ਤ ਹਉਮੈ ਕਹੈ ਨ ਕੋਇ ॥੨॥
नानक हुकमै जे बुझै त हउमै कहै न कोइ ॥२॥
Nānak hukmai je bujẖai ṯa ha▫umai kahai na ko▫e. ||2||
O Nanak, one who understands His Command, does not speak in ego. ||2||

ਗਾਵੈ ਕੋ ਤਾਣੁ ਹੋਵੈ ਕਿਸੈ ਤਾਣੁ ॥
गावै को ताणु होवै किसै ताणु ॥
Gāvai ko ṯāṇ hovai kisai ṯāṇ.
Some sing of His Power-who has that Power?

ਗਾਵੈ ਕੋ ਦਾਤਿ ਜਾਣੈ ਨੀਸਾਣੁ ॥
गावै को दाति जाणै नीसाणु ॥
Gāvai ko ḏāṯ jāṇai nīsāṇ.
Some sing of His Gifts, and know His Sign and Insignia.

ਗਾਵੈ ਕੋ ਗੁਣ ਵਡਿਆਈਆ ਚਾਰ ॥
गावै को गुण वडिआईआ चार ॥
Gāvai ko guṇ vaḏi▫ā▫ī▫ā cẖār.
Some sing of His Glorious Virtues, Greatness and Beauty.

ਗਾਵੈ ਕੋ ਵਿਦਿਆ ਵਿਖਮੁ ਵੀਚਾਰੁ ॥
गावै को विदिआ विखमु वीचारु ॥
Gāvai ko viḏi▫ā vikẖam vīcẖār.
Some sing of knowledge obtained of Him, through difficult philosophical studies.

ਗਾਵੈ ਕੋ ਸਾਜਿ ਕਰੇ ਤਨੁ ਖੇਹ ॥
गावै को साजि करे तनु खेह ॥
Gāvai ko sāj kare ṯan kẖeh.
Some sing that He fashions the body, and then again reduces it to dust.

ਗਾਵੈ ਕੋ ਜੀਅ ਲੈ ਫਿਰਿ ਦੇਹ ॥
गावै को जीअ लै फिरि देह ॥
Gāvai ko jī▫a lai fir ḏeh.
Some sing that He takes life away, and then again restores it.

ਗਾਵੈ ਕੋ ਜਾਪੈ ਦਿਸੈ ਦੂਰਿ ॥
गावै को जापै दिसै दूरि ॥
Gāvai ko jāpai ḏisai ḏūr.
Some sing that He seems so very far away.

The Ardās (Punjabi: ਅਰਦਾਸ) is a Sikh prayer that is done before performing or after undertaking any significant task; after reciting the daily Banis (prayers); or completion of a service like the Paath, kirtan (hymn-singing) program or any other religious program. In Sikhism, these prayers are also said before and after eating. The prayer is a plea to God to support and help the devotee with whatever he or she is about to undertake or has done.
The Ardas is usually always done standing up with folded hands. The beginning of the Ardas is strictly set by the tenth Sikh Guru, Guru Gobind Singh. When it comes to conclusion of this prayer, the devotee uses word like "Waheguru please bless me in the task that I am about to undertake" when starting a new task or "Akal Purakh, having completed the hymn-singing, we ask for your continued blessings so that we can continue with your memory and remember you at all times", etc.

Origins

The word "Ardās" is derived from Persian word 'Arazdashat', meaning a request, supplication, prayer, petition or an address to a superior authority.
Ardās is a unique prayer based on the fact that it is one of the few well-known prayers in the Sikh religion that was not written in its entirety by the Gurus. The Ardās cannot be found within the pages of the Guru Granth Sahib because it is a continually changing devotional text that has evolved over time in order for it to encompass the feats, accomplishments, and feelings of all generations of Sikhs within its lines. Taking the various derivation of the word Ardās into account, the basic purpose of this prayer is an appeal to Waheguru for his protection and care, as well as being a plea for the welfare and prosperity of all mankind, and a means for the Sikhs to thank Waheguru for all that He has done.


Meaning

See detailed article Chandi di Var
The Ardās is said as a reflection on everything it took for the Divine to create the pure Shabad Guru on earth and to remember all that the Sikh endured to protect it and ensure it landed in the hands of the future generation. It encompasses many Sikh and Humanistic values, such as peace and understanding, as well as faith and perseverance.


Practice



(Pujio) Bhai Sahib Norang Singh Ji doing Ardās
Ardaas/Prayer: Jeea kee birathhaa hoe so gur pehi aradhaas kar || When your soul is feeling sad, offer your prayers to the Guru. Ardaas is an informal talk/request by an individual/congregation, with a specific objective, and with faith for its fulfillment to the Almighty through the Guru. But these days it has become a formality in Sikh Temples to be done by a Bhai Sahib from the Sangat or individuals. The effectiveness of the Ardaas depends upon the state of mind of the Ardaasya and Sangat. If they do it from the bottom of the heart, fully recognizing the presence of the Almighty Guru, with full conviction that it is being heard and it shall be answered, after taking a Hukam from Siri Guru Granth Sahib Ji. Preparation for Ardaas is to be serious for Ardaas, and we must not lose informality. We should be uttering: thoo t(h)aakur thum pehi aradhaas || You are our Lord and Master; to You, I offer this prayer- slowly, with meaning, word-by-word in our mind and talking along with the Sangat. Then, the man who is to perform Ardaas again for the concentration of his mind should take the help of Gurbani couplets like:
---Thudhh aagai aradhaas hamaaree jeeo pi(n)dd sabh thaeraa || I offer my prayer to You; my body and soul are all Yours.






         Dhue kar jorr karo aradhaas ||
          Pressing my palms together, I offer my prayer;
                Thudhh bhaavai thaa aanehi raas ||
                if it pleases You, Lord, please bless me and fulfill me.
                       Kar kirapaa apanee bhagathee laae ||
                       Grant Your Mercy, Lord, and bless me with devotion.
                               Jan naanak prabh sadhaa dhhiaae ||4||2||
                               Servant Nanak meditates on God forever. ||4||2||   

Aap shhodd baenathee karahu || Renounce your selfishness and conceit and offer your prayers. This will shed any false ego from the mind of the Ardaasya and also the audience. Then start with the Ardaas with every word clear to all of the Sangat to make a joint prayer involving everyone present with all seriousness possible.
The Ardās is normally said while standing with folded hands before and after performing any relevant task. It starts with "pritham bhagautee simar kai, Gur Nanak laee dhiaa-e phir Angad gur tay Amardaas, Raamdaasai hoee sahaee" and ends with "Naanak naam charhdee kalaa, tayray bhaanay Sarbaht dah Phahla." It is more than just a prayer; it is a new concept of therapy for the elevation of the human spirit, mind and body. Following are the main features and benefits of saying the ardās.
It is a petition to God, the merciful creator of the universe
It lowers ones ego and brings calmness to the mental state
Teaches one Nimrata, Daya, and Chardikala
One is reminded of the level of dedication required to become a better human being
Gives one inner strength and energy
Links the mind with the pure ones from human history
Elevates ones spiritual state; builds ones confidence
Brings a sense of "community" to the person.
In a congregational setting, the ardās is recited by one member of the assemblage with everyone standing reverentially, hands crossed, facing the Guru Granth Sahib. Periodically throughout the recitation, the assembly as a whole repeats the word Waheguru in order to support the idea that God, the "Wondrous Guru", is the Supreme Being capable of anything. At the completion of ardās, the congregation bows down as one and places their foreheads on the floor to symbolize the fact that they will go as low as necessary to support Waheguru and all that He stands for; in essence, they are placing themselves as the servants of God. Upon rising, the Sangat (congregation) proclaims "Waheguru Ji ka Khalsa, Waheguru Ji ki Fateh". Roughly translated it means "the Khalsa belongs to the Lord to whom [also] belongs the Victory" (Singh, Inderjit). Immediately after uttering these words, one member of the assembly states the phrase, "Bole So Nihal", or "he who pronounces these words shall be fulfilled" (Singh, Inderjit). In response to this statement, the entire Sangat heartily shouts, "Sat Sri Akal," meaning "True is the Timeless Lord". The content of the prayers serves to unite the Sangat and show the degree of faith present in each person.